Moellah Moestafa (Mulla Mustafa Barzani), Koerdisch politicus, *1899 Barzan (Noordoost-Irak). Barzani ontpopte zich al jong als vurig strijder voor de onafhankelijkheid van de Koerden en nam deel aan opstanden tegen de Turken, Britten, Irakezen en Perzen.
In 1932 werd Barzani gearresteerd en tot twaalf jaar dwangarbeid veroordeeld, maar in 1943 vluchtte hij. In jan. 1946 stichtte hij met behulp van de USSR in Noord-Perzië de volksrepubliek Mahabad.Kort hierna echter vertrokken de Sovjettroepen weer uit Perzië en werd Barzani’s regime omvergeworpen. Daarop vluchtte hij naar de USSR. Na de revolutie van 1958 waarbij de monarchie omvergeworpen werd, keerde Barzani terug naar Irak. Hij trad op als leider van de PDK (Parti Demokrati Kurdistan) en was opperbevelhebber van de Koerdische partizanen. Barzani is een traditioneel leider, met weinig revolutionaire pretenties, die een groot aanzien geniet dank zij zijn leiderschap bij vele opstandige acties. In 1964 trad binnen de PDK een ernstig conflict op tussen Barzani en de linkervleugel van de partij. De laatste werd gevormd door enkele marxistisch georiënteerde personen die de sociale revolutie voorop stelden, terwijl Barzani eerder de nationaal-militaire belangen zwaarder liet wegen.
Van 1961-67 voerde Barzani gewapende strijd tegen Bagdad, waarbij hij kon rekenen op de steun van Moskou. Dit leverde hem de bijnaam Rode Moellah op. De strijd leverde Barzani c.s. de toezegging van autonomie op, die voor 1.3.1974 verleend zou worden. Toen de autonomie daarop niet werd verleend, laaide de strijd weer op, maar in mrt. 1975 was de positie van de Koerden zo benard geworden, dat zij een bestand moesten aanvaarden. De Koerden vluchtten bij tienduizenden naar Irak en Iran, waar zij hun wapens inleverden. Ook Barzani en zijn zoons vluchtten, en wel naar Iran.
LITT. H. Arfa, The Kurds (1966); E. O’Ballance, The Kurdish revolt (1973).
