Willem, Ned. theoloog en socioloog, *2
1. 2.1888 Makkum, ♱7.1.1971 Driebergen. Banning was eerst onderwijzer, studeerde theologie te Leiden en werd ned.-hervormd predikant te Haarlo en Sneek. Van 1928—40 was hij voorzitter van de Arbeidersgemeenschap der Woodbrookers (tevens directeur van haar vormingscentrum te Bentveld) en als christen-socialist lid van het partijbestuur der SD AP (1931). Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij gijzelaar in Sint-Michielsgestel, waar hij een der voornaamste wegbereiders van hervormde hernieuwing en van de doorbraak werd.
Na de oorlog werd hij hoofddocent aan het door hem geconcipieerde ned.-hervormd instituut Kerk en Wereld te Driebergen en hoogleraar kerkelijke en wijsgerige sociologie te Leiden. De betekenis van Banning voor de Ned. sociologie is vooral gelegen in zijn zoeken naar een synthese tussen de ethisch gerichte sociale stromingen en de neutraliserende, zich meer op feitelijke ontwikkelingen baserende wetenschappelijke sociologie. Hun samengaan ziet hij m.n. in de dienstbaarheid van de sociologie jegens het streven naar verbetering van de intermenselijke verhoudingen en jegens de daartoe noodzakelijke structuurveranderingen. Dit pleidooi voor maatschappelijke structuurwijzigingen, waartoe de volkeren langs democratische weg moeten worden uitgenodigd, loopt als een duidelijke lijn door al zijn publikaties en activiteiten. Werken: Jean Jaurès (diss. 1931), Theologie en sociologie (1936), Hedendaagse sociale bewegingen (1938), De evangelische boodschap (1945), Het vrijzinnig protestantisme op de tweesprong (1945), Sociale ethiek (1949), Het communisme als politiek-sociale wereldreligie (1951), Moderne maatschappijproblemen (2 dln. 1953—58), Maatschappij, kerk en evangelie (1957), KarlMarx, leven, leer en betekenis (1961, vele drukken), Geestelijk samenleven in Nederland (1968). LITT. J.A.A.van Doom, Beeld en betekenis van de Ned. sociologie (1964).
