Baäthpartij - [Hizb al-a’th al-’Arabi al-Ishtiraki, De Socialistische Partij van de Arabische Herrijzenis], citadel van Haleb (naar Herzfeld)
Arabische politieke beweging. De Baäthpartij werd in 1940 in Syrië opgericht, door Michel ■> Aflak en Salah al-Din Bitar, maar pas in 1946 werd de Baäth in Syrië een wettige politieke beweging. In 1954 vond er een vereniging plaats tussen de Baäthpartij en de Arabische Socialistische Partij van Akram Hawrani tot wat nu is de Arabische Socialistische Baäthpartij. Tijdens de Syrisch-Egyptische Unie (1958—61) werd de partij in Syrië ontbonden. Op 8.2.1963 slaagde de Baath erin in Irak de macht over te nemen. Precies een maand later vond een Baäthrevolutie in Damascus plaats. In Irak bleek de Baäth slechts tot kortstondig leiderschap in staat (tot 1963).
In Syrië echter is zij sinds mrt. 1963 onafgebroken aan het bewind geweest. Hier traden evenwel ook grote spanningen op tussen de gematigde leiding van de zgn. internationale Baäthpartij (overkoepelend orgaan voor alle Arabische landen) en de regionale (Syrische) partijleiding. De eerste groepering werd vertegenwoordigd door Aflak, Bitar en Amin al-Hafez. De laatste groepering werd vertegenwoordigd door Salah al-Jadid, Joesoef Zoeayen en Noereddin al-Atassi. In febr. 1966 nam deze laatste groepering de macht over; zij noemt zich de ‘neo-Baäth’. Vier jaar later vond opnieuw een coup plaats: in nov. 1970 nam Hafez al-Asad het bewind in handen en schroefde daarmee het enigszins ‘radicale’ beleid weer wat terug.
Deze machtswisselingen binnen de Baaähpartij gingen gepaard met verschuivingen in de ideologie. Aanvankelijk stond het nationalisme voorop en kwam het socialisme pas op de tweede plaats (periode van Aflak). Vooral onder invloed van de ‘neoBaäth’ kwam de nadruk meer te liggen op socialistische hervormingen. Momenteel voert zowel in Syrië (sinds mrt. 1963) als in Irak (sinds juli 1968) de Baäthpartij een gematigd socialistisch beleid.
LiTT. K.S.Abu Jaber, The Arab Ba’th Socialist Party: History, ideology and organization(1969);L. C.Biegel, Minderheden in het Midden-Oosten, hun betekenis als politieke factor in de Arabische wereld (1972).
