(officieel: Azerbeidzjaanse Socialistische Sovjet-Republiek), republiek in de USSR, 86600 km2 (inclusief de exclave Nachitsjevan-ASSR en het autonome gebied van Berg-Karabach), 5,4 mln. inw.; 74 % Azerbeidzjanen (sji’itische moslems), 10 % Russen en 9 % Armeniërs. Hoofdstad: Bakoe.
Azerbeidzjan is door bergen af gesloten van de westenwinden uit de Zwarte Zee en heeft daardoor een droog, subtropisch klimaat. Het lage deltagebied van de rivieren Koera en Araks is een steppengebied dat oostwaarts steeds droger wordt.Het wordt in het noorden ingesloten door de Grote en in het zuiden door de Kleine Kaukasus. Landbouw is er alleen mogelijk door bevloeiing. De voornaamste gewassen zijn graan (tarwe), voedergewassen (o.a. lucerne), katoen (tweede katoenproducent van de USSR), rijst, tabak, zuidvruchten, zijde. De economie steunt op de petroleum(7 % van USSR) en aardgaswinning, die geconcentreerd is op het schiereiland Apsjeron. Transport van ruwe en geraffineerde olie vindt plaats per pijpleiding naar Batoemi of per schip over Kaspische Zee en Wolga. Aardgas gaat per pijpleiding van Apsjeron naar verschillende plaatsen in Azerbeidzjan, naar Jerevan en Tbilisi.
De mijnbouw levert voorts: ijzererts, mangaan, chroom, nonferrometalen (molybdeen, koper, goud) en ook aluinaarde en steenzout. De industrie (m.n. in Bakoe, Soemgait, Kirovobad en Mingetsjauer) omvat uitrusting voor de olie-industrie (46 % van totale Sovjetproduktie), daarnaast petrochemie en andere chemische industrie, textiel, kunstmest, aluminium. Van meer dan regionale betekenis zijn de zijde-, textiel-, wijn- en conservenproduktie. De hydro-elektrische energievoorziening (stuwmeer van Mingetsjauer, twee centrales) levert 10 % van de elektriciteitsproduktie. Universiteit te Bakoe, academie van wetenschapppen (1945).
