Augustinis me - o., samenvattende term voor een geheel van opvattingen in de middeleeuwse wijsbegeerte dat min of meer de filosofie van Augustinus weerspiegelt.
In het augustinisme bestaan een aantal thema’s. Een der bekendste is het credo ut intelligam. Verder zijn er o.a. als thema’s dat menselijke kennis tot stand komt door goddelijke verlichting, dat de ziel gezien moet worden als beeld van de Drievuldigheid en dat er een dualisme ziel-lichaam onderscheiden moet worden. Een laatste belangrijk thema is dat van rationes séminales: dat de ontwikkeling en vorm van de stoffelijke dingen door goddelijke krachten worden bepaald.
Het augustinisme bevat een aantal vreemde elementen, zoals het universeel hylemorfisme en de identificatie van God met het ‘afgescheiden actieve intellect’ (Avicenna). Het augustinisme van vóór 1270 is eerder een eclectisch aristotelisme met o.a. augustiniaanse toevoegingen. Omstreeks 1270 ontstaat het echte of neo-augustinisme' als filosofische school aan de theologische faculteit te Parijs. Geïnspireerd door Bonaventura, beriepen Peckham en zijn aanhangers (vooral franciscanen) zich uitdrukkelijk op Augustinus tegen het homisme en het heterodoxe aristotelisme. Over het algemeen kan men stellen dat de gehele scholastieke theologie in hoofdzaak augustiniaans was. In de filosofie is het augustinisme niet meer dan een richting binnen het aristotelisme.
LITT. F.van Steenberghen, The philosophical movement in the 13th century (1955); H.Marrok, Saint Augustine and his influence in the middle ages (1958); A.H.Armstrong, An introduction to ancient philosophy (1972).
