Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2019

Arbeidsstudie

betekenis & definitie

v. (-s, -dien), de studie van de menselijke arbeid, met als doel het bevorderen van de arbeidsproduktiviteit.

Door een systematische analyse van werkomstandigheden en werkmethoden worden die factoren opgespoord, die de produktiviteit ongunstig beïnvloeden. Kennis van deze factoren maakt het mogelijk alternatieve werkmethoden te bepalen, waarna de met iedere methode corresponderende arbeidsproduktiviteit uitgerekend kan worden.

De arbeidsstudie omvat methodestudie en tijdstudie. Het onderzoek van de werkmethode in al zijn facetten is het onderwerp van de methodestudie. In eerste instantie vindt een globale analyse plaats van het gehele produktieproces, de procesanalyse: de opstelling van machines en opslagplaatsen, de gang van het produkt door het bedrijf, de afstemming tussen de verschillende bewerkingen van het proces. Vervolgens kan een meer gedetailleerde bewerkingsstudie plaatsvinden, de bewerkingenanalyse: het geheel van handelingen, dat op een werkplek plaatsvindt. Nadat de bewerking van overbodige handelingen is ontdaan en de werkplek zodanig is ingericht dat de resterende handelingen een zo gunstig mogelijk patroon vertonen, kan iedere handeling apart bestudeerd worden: de handelingenanalyse.

Een belangrijk keuzecriterium bij de beoordeling van alternatieve werkmethoden is de arbeidsproduktiviteit. Verschillende methoden van tijdmeting zijn ontwikkeld om de arbeidsproduktiviteit te kunnen bepalen. De oudste methode is de directe tijdmeting, met behulp van een stopwatch. Daarnaast zijn er diverse situaties waarbij met gegevens uit periodieke waarnemingen de bestede tijd berekend kan worden. Men gebruikt hierbij een statistische methode, de multimomentopname. Tegenwoordig worden vaak tijdsystemen gebruikt, waarbij gewerkt wordt met vooraf bepaalde tijden van elementaire handelingen.

In Nederland zijn twee systemen in gebruik, de MTM-methode (motion-timemeasurement) en de work-factor-methode. Door enkele adviesbureaus is op dit terrein een genormaliseerd systeem ontwikkeld.

< >