Aerssen (1637-1688) - Aerssen, Cornelis van, heer van Sommelsdijk, Plaat, Bommel en Spijk, markies van Châtillon, baron van Besnière en Basois, Ned. politicus, *20. 8.1637 Nijmegen, ✝(verm.) 19.7.1688 Paramaribo; zoon van 2Cornelis. Hij was page aan het hof van Willem II en aanvankelijk bevriend met Willem III, met wie hij echter later gebrouilleerd raakte. In 1683 kocht hij van de West Indische Compagnie (WIC) éénderde van de kolonie Suriname, en werd door de twee overige eigenaren (de WIC en de stad Amsterdam) tot gouverneur gekozen. De drie eigenaren vormden de Geoctroyeerde Sociëteit van Suriname. Suriname, in 1667 op de Engelsen veroverd, verkeerde bij zijn komst in een verwaarloosde en chaotische staat.
Onder zijn bestuur werd orde op zaken gesteld en de basis gelegd voor de latere bloei als plantagekolonie. Bestaande plantages werden uitgebreid en nieuwe aangelegd (in één jaar meer dan 50), waarbij hij voor het eerst plantages liet aanleggen in de vochtige kuststreek met behulp van sloten, sluizen en dammen. Hij liet nieuwe gewassen invoeren en bevorderde de invoer van slaven. Onder zijn bestuur nam de bevolking sterk toe door het aantrekken van hugenoten (vooral na de opzegging van het Edict van Nantes 1685) en Ned. landbouwers en labadisten, terwijl door zijn grote tolerantie ook veel joden en katholieken naar Suriname kwamen. Hij werd vermoord door muitende huursoldaten.
LITT. F.Oudschans Dentz, Cornelis van Aerssen van Sommelsdijk (1938).
