aërosol' [Lat. solutio, oplossing], o. (-s, -en), 1. (fysische chemie) een min of meer fijne stabiele verdeling van een vloeistof of vaste stof in een gas ; 2. (techniek) (ook: spuitbus), een onder druk staande verpakkingsvorm, die de gebruiker in staat stelt op gemakkelijke wijze en in de meest geschikte vorm over het verpakte produkt te beschikken . FYSISCHE CHEMIE. Enige voorbeelden van aërosol: mist en nevel: aërosol van water in lucht; rook: aërosol van vaste stof in lucht.
De stabiliteit van een aërosol is afhankelijk van de grootte (diameter), de aard en de elektrische lading van de deeltjes, en van de temperatuur. De maximale diameter van de deeltjes is ca. 0,5 mm, gemiddeld echter 10-50 μm.
TECHNIEK. Hoewel experimenten met spuitbussen al meer dan een eeuw oud zijn, beschouwt men de in de jaren dertig door de Noor Rotheim ontwikkelde insecticide-aërosols als eerste echte. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn ze in de VS verbeterd. De insecticide-sprays (verstoven nevel) voldeden nog aan de eerste definitie, in tegenstelling tot vele sedertdien ontwikkelde produkten. De verpakking is doorgaans van metaal (blik, aluminium), soms van glas of kunststof. Het produkt in de spuitbus staat meestal onder druk door middel van een drijfgas. Gewoonlijk heeft deze bij kamertemperatuur een dampspanning van ca. 0,25 N/mm2 (ca. 2,5 kgf/cm2); in de bus zijn vloeibare en dampvormige fasen met elkaar in evenwicht. Na indrukken van het ventiel perst de damp een mengsel van produkt en vloeibaar drijfgas via de stijgbuis door het ventiel naar buiten (afb.). Zodra het vloeibare drijfgas in de buitenlucht komt, verdampt het zeer snel. Al naar de aard van businhoud en ventieluitvoering ontstaat dan een nevel of een schuim. De meeste drijfgassen zijn gehalogeneerde koolwaterstoffen b.v. dichloordifluormethaan (freon), soms gecomprimeerde koolwaterstoffen: propaan en butaan. Voor het onder druk brengen van b.v. crèmes gebruikt men een samengeperst gas als stikstof of koolzuur.
Aërosols worden vnl. toegepast voor kosmetische produkten (haarlak, deodorant). Verder insecticiden en luchtverfrissers, huishoudelijke (boenwas, ruitenreiniger), technische (voor b.v. auto-onderhoud) en farmaceutische produkten. Het gebruik van spuitbussen kan gevaarlijk zijn als ze brandbare (b.v. butaan) of gecomprimeerde gassen bevatten. In geen geval mogen ze leeg of vol in het vuur geworpen worden (explosie) of gebruikt worden in een ruimte waar open vuur aanwezig is. Inademing van de spray moet vermeden worden. In het kader van de chemische oorlogvoering kunnen aërosolen worden gebruikt voor b.v. de desinfectie van lucht en het verspreiden van ziekteverwekkende stoffen in de atmosfeer. METEOROLOGIE. Aanduiding voor het geheel van in de atmosfeer zwevende vaste en vloeibare deeltjes.
