Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 29-12-2018

abondantie

betekenis & definitie

abondantie - abondan'tie, v., overvloed, ook wel een relatieve maat om hoeveelheden aan te geven. Zie ook zie abundantie.

In de sterrenkunde is abondantie het getal dat aangeeft in welke relatieve hoeveelheden de scheikundige elementen in de verschillende hemellichamen voorkomen. Directe scheikundige analyse is slechts mogelijk voor de aardkorst en voor meteorieten; de abondantie der elementen in andere hemellichamen (vnl. zon, sterren en gasnevels) kan slechts bepaald worden door een grondige analyse van het spectrum. In vele hemellichamen van geheel verschillende soort bleek de abondantie vrijwel gelijk te zijn. Ruwweg gezegd bestaat het heelal uit waterstof en helium, verontreinigd door 0,2% andere elementen.

Anomale abondantie komt in sommige sterren voor. Dit duidt op afwijkingen in de ontwikkeling van deze sterren. In zgn. R- en N- of koolstofsterren komt koolstof meer voor dan zuurstof; in de zgn. S-sterren hebben C en O dezelfde abondantie; vele der S-sterren hebben bovendien een overmaat van technetium, een instabiel element, dat slechts ca. 100000 jaar kan blijven bestaan. Sommige heliumsterren schijnen geen waterstof te bevatten, de metaallijnensterren bezitten aanzienlijk meer metalen dan normaal. De peculiaire A-sterren (Ap-sterren) hebben een zeer grote overmaat aan chroom, silicium, kwik, mangaan en vooral zeldzame aarden. De verklaring van deze afwijkende abondantie is één van de meest fundamentele problemen van de moderne astrofysica.

De abondantie kan men weergeven in een grafiek, de abondantiekromme. Die geeft dan aan in welke fractie een bepaald element in het heelal voorkomt. Men ziet dat waterstof en helium de meest voorkomende elementen zijn, en dat er pieken zijn bij zuurstof, silicium, ijzer, strontium, barium, platina en lood. Elementen rond de ijzerpiek kunnen gevormd worden in de schil rond de kern van een supernova.

< >