Ned. gemeente in de prov. Noord-Holland, ten noordwesten van Alkmaar, 36,34 km2 (duin- en geestgrond, klei), 14210 inw.; 38,5 % r.k., 15,0% n.h., 4,0 %geref., 8,5% overige en 34,0 % g. kerkg. Het dorp Bergen (Bergen-Binnen) aan de duinvoet is een forensen- en badplaats. De door brand in 1574 ontstane ruïne van de gotische kerk vormt het historisch centrum van het dorp. In een oud ambachtshuis (trapgevel) te Bergen is het gemeentemuseum ondergebracht.
Dicht bij het Bergerbos het Hof te Bergen (18e eeuw), thans volkshogeschool. Verder is er gevestigd de volkshogeschool de Zandhoeve, de internationale volkshogeschool Kinheim en het ned.-hervormde vormingscentrum de Haaf. Bergen kreeg o.a. bekendheid als kunstenaars centrum (Bergense School). Bij Bergen is op 19.9.1799 een invasie van een Engels-Russisch leger tot staan gebracht door een Frans-Bataafse leger onder Brune (Russisch gedenkteken). In 1906 werd op initiatief van de familie Van Reenen de badplaats Bergen aan Zee gesticht. Er is een bloeiend strandbedrijf met veel pensions en enkele hotels. Natuurschoon; Noordhollands duinreservaat. In de duinen (eigendom van het Provinciale Waterleidingbedrijf) is o.a. de Verbrande Pan beschermd gebied.
