China; 2 m.
Deze grootbloemige Clématis bloeit van Juli tot September aan het einde der twijgen met grote, lila met wit getinte bloemen. Uit deze soort, gekruist met C. pátens en C. viticélla, zijn de meeste grootbloemige Clématis ontstaan, welke in ons land, vooral in Boskoop en Aalsmeer worden gekweekt.
Bladeren enkelvoudig of 3-delig, onderzijde blijvend behaard, bovenzijde kaal; blaadjes tot 12 cm lang, eivormig en gaafrandig; bloemknoppen en stelen zacht wollig behaard; bloemen met 6-8 uitgespreide kelkbladen, deze breed elliptisch gevormd, fijn toegespitst, aan de buitenzijde zeer spaarzaam behaard.
X Clématis jackmánii MOORE is C. lanuginósa X C. viticélla. Van de talrijke bastaarden, welke om hun mooie kleur en grote bloemen worden gekweekt, is deze zeker wel de meest voorkomende. Bladeren 3-delig, doch ook enkelvoudig, blaadjes gaafrandig of zwak gelobd; bloeitijd van Juni tot October, terwijl de glanzend purperviolette bloemen gewoonlijk 1-3 bijeen staan. Kelkbladen variëren in aantal van 4-6, omgekeerd eivormig, scherp toegespitst, enigszins vlak staand, bladvoet min of meer rood getint.
X Clématis durándii KTZE is C. jackmánii X C. integrifólia. Deze mooie Clématis gelijkt in bloeiwijze wel enigszins op de vorige soort; 2-5 cm lange, dikke bladstelen; bladeren tot 10 cm lang, enkelvoudig; bloemen glanzend violet-blauw tot 12 cm in doorsnede, met gele meeldraden; kelkbladen meestal uitgespreid.
X Clématis lawsoniána ANDERS.-HENRY is C. lanuginósa X C. pátens. Zeer rijk bloeiend; bloemen met wijd uitgespreid staande en elkaar soms bedekkende kelkbladen, purperrood, donker geaderd, tot 18 cm in doorsnede; meeldraden geel-wit.
Bekend zijn nog var. symesiána REHD. met malvarose gekleurde bloemen en var. hénryi REHD. met crème-witte bloemen.
Van de meest voorkomende grootbloemige Clématis noemen wij onderstaande bastaarden; gelet is op die vormen, welke in ons land voornamelijk in Boskoop worden gekweekt en in het bijzonder kunnen worden aanbevolen. Reeds bij de beschrijving van het geslacht is medegedeeld, dat deze grootbloemige vormen gegroepeerd worden naar de verwante soorten uit deze hoofdgroep, namelijk Viticélla-groep, Pátens-groep, Flórida-groep, Lanuginósa-groep en een Jackmánii-groep, naar X Clématis Jackmánii. In onderstaande alfabetische lijst zijn deze groepen zoveel mogelijk achter de naam der winnaar verkort aangegeven.
Banholm Belle ANDERSON-HENRY, zeer grootbloemig, zuiver wit, met 8 brede bloembladen en enigszins grijs getinte meeldraden.
Beauty of Worcester SMITH, Lan., bloemen gesatineerd blauw-violet met bijna witte meeldraden.
Crimson King JACKMAN, Lan., doorschijnende lila-purper bloemen; helmknoppen lilapaars.
Duchess of Edinburgh JACKMAN, Flor., bloemen zeer welriekend, dubbel wit.
Fair Rosamond JACKMAN, Pat., bloemen zeer welriekend, wit met rosé genuanceerd.
Fair Queen CRIPPS, Lan., bloemen vleeskleurig met zachtrose gestreepte nerven, 6-8 bloembladen.
Gipsy Queen CRIPPS, Jack., bloemen donker fluweel-roodmet iets lichter getinte nerven, 4-6 bloembladen en groen getinte meeldraden.
La France GÉGER, Lan., grootbloemig, fluweelblauw.
Lady Caroline Neville CRIPPS, Lan., bloemen wit tot blauw-wit, met malvarose strepen, 6 bloembladen, bruine meeldraden.
Lilacina-plena LEMOINE, Flor.?, dubbelbloemig, half gevuld, licht lila-blauw.
Marie Desfossé DESFOSSÉ, Lan., bloemen zuiver wit, 7-8 bloembladen, meeldraden bleekgeel.
Mme Baron Veillard BARON VEILLARD, Jack., bloemen rood-lila, 6 bloembladen, meeldraden groen-geel.
Miss Bateman NOBLE, Pat., goed als trekheester, bloemen zuiver wit, 8 bloembladen, meeldraden bruin-rood.
Mme Edouard André BARON VEILLARD, Jack., bloemen fluweel karmijnrood, 6 bloembladen, meeldraden groen-geel.
Mme Grange GRANGE, Jack., bloemen karmijnrood, 4-6 bloembladen.
Mme Le Coultre F. J. GROOTENDORST, Lan., bloemen zuiver wit, 8 brede bloembladen, meeldraden wit.
Mr G. J. Patijn C. H. CLAASSEN, Lan., bloemen dubbel, lichtblauw, goede snijbloem.
Nelly Moser MOSER, Lan., bloemen malvarose met karmijnrode middennerf, zeer goed om te trekken.
Prins Hendrik C. H. CLAASSEN, Lan., deze grootbloemige Clématis wordt de laatste jaren zeer veel gekweekt, hoofdzakelijk voor snijbloemen; bloemen zeer groot, hemelsblauw.
Star of India CRIPPS, Jack., bloemen roodpurper later violet-purper met donkerrode streep, 4-6 bloembladen, meeldraden geel.
The President NOBLE, Jack., bloemen gesatineerd donkerblauw, 6-8 bloembladen, meeldraden donkerbruin.
The Queen JACKMAN, Pat., grootbloemig en welriekend, bloemen lavendel-blauw, 8 bloembladen, meeldraden bruin.
Ville de Lyon MOREL, Vit., bloemen niet zo groot, doch zeer mooi donker karmijnrood getint. Een der allerbeste roodbloemige vormen en zeer rijkbloeiend.
Bovenstaande vormen zijn slechts enkele van de meest aanbevelenswaardige grootbloemige Clématis uit de vele die in de loop der jaren zijn ontstaan. Voor hen die belang stellen in een zo volledig mogelijke lijst, verwijs ik naar de uitgave van J. E. SPINGARN „The Large Flowered Clematis Hybrids”, 1935; reprinted from The National Horticultural Magazine, Washington D.C., druk B. Y. MORRISON.
