Gepubliceerd op 17-01-2021

Teletekst

betekenis & definitie

door de NOS verzorgd televisieprogramma waarmee een beperkte hoeveelheid informatie kosteloos aangeboden wordt aan de bezitters van een voor de ontvangst daarvan geschikt televisietoestel. Teletekst bestaat uit zgn. pagina’s; dat zijn statische beelden die zijn opgebouwd uit maximaal 24 regels van 40 letterplaatsen en symbolen (waarmee eenvoudige, gestileerde grafieken en afbeeldingen mogelijk zijn).

Dit beeld wordt met behulp van een computer omgezet in een elektrisch signaal dat gemengd wordt met het gewone televisiebeeld en samen daarmee wordt uitgezonden. Gewone televisietoestellen zien alleen het gewone beeld. Om het Teletekst-beeld zichtbaar te maken, moet het televisietoestel voorzien zijn van een speciale decoder. De pagina’s van Teletekst worden na elkaar uitgezonden in een rondlopende cyclus. Als een gebruiker een bepaalde pagina selecteert, dan moet hij wachten tot die pagina uitgezonden wordt (deze wachttijd is maximaal 20 seconden). Aan de decoder is een geheugen verbonden dat de pagina vastlegt, zodat deze willekeurig lang op het scherm kan worden bekeken.

Om de maximale wachttijd te beperken, is het aantal pagina’s van teletekst slechts 120 per kanaal. Veelgevraagde pagina’s worden, om de wachttijd tot ca. 5 s te beperken, enige malen in de cyclus geplaatst.Teletekst is m.n. geschikt voor het verstrekken van actuele informatie, zoals het weerbericht, de toestand van de wegen, wisselkoersen, nieuws en andere mededelingen die uit feitelijke informatie bestaan. Teletekst wordt ook gebruikt om programma’s ten behoeve van gehoorgestoorden te voorzien van ondertiteling. Voor het maken van Teletekstpagina’s heeft de NOS een speciale redactie in dienst die beschikt over computerterminals, waarmee de Teletekst-pagina’s aangevuld, veranderd of vervangen kunnen worden.

Teletekst is in het begin van de jaren zeventig ontwikkeld in Groot-Brittannië. Van 1974-76 hebben daar experimentele Teletekst-uitzendingen plaatsgevonden en sinds 1977 zijn deze voortgezet. In navolging daarop zijn in een aantal Westeuropese landen proefnemingen gedaan met het doel het systeem verder te ontwikkelen en aan te passen aan de plaatselijke omstandigheden. In het najaar van 1977 is in Nederland de NOS begonnen met technische proefnemingen op beperkte schaal, m.n. om de transmissieproblemen te kunnen onderzoeken en om na te gaan hoe de mogelijkheden voor ondertiteling kunnen worden benut en wat daarbij de moeilijkheden kunnen zijn (o.a. wat betreft leesbaarheid van de letters). Op 1.4.1980 is de NOS met de Teletekst-uitzendingen gestart. In België, waar door de tweetaligheid er in principe grote mogelijkheden liggen voor een dergelijk systeem, werd in 1979 BF 10 mln. beschikbaar gesteld voor experimenten met teletekst. Afb.p.580.

< >