Stichting, in 1973 opgericht, die zich ten doel stelt door preventieve maatregelen het verval van historisch belangrijke gebouwen in Nederland te voorkomen. De Monumentenwacht tracht dit doel te bereiken door regelmatige bouwkundige inspecties van de gebouwen die bij haar zijn aangemeld.
De inspecties worden uitgevoerd door gekwalificeerde monumentenwachters die de beschikking hebben over een service-bus met gereedschap en reparatiemateriaal, zodat zij kleine reparaties meteen kunnen uitvoeren. De stichting fungeert echter niet als onderhoudsdienst of reparatiebedrijf. Het rijk en de provincies leveren belangrijke bijdragen aan de Monumentenwacht, waardoor de kosten voor de abonnees laag zijn. De Stichting Monumentenwacht Nederland is onderverdeeld in regionale stichtingen. De landelijke stichting, die gevestigd is te Amersfoort, fungeert als werkgever voor al het personeel.
