(PBC), kliniek genoemd naar een van de medestichters, functioneert sinds 1948 te Utrecht als de Psychiatrische Observatiekliniek van het Gevangeniswezen (POK). Het centrum heeft de status van een huis van bewaring en ressorteert onder de bevoegdheid van het Ministerie van Justitie.
Het instituut is landelijk gezien het enige in zijn soort en tevens een van de vroegste realisaties die getuigen van een moderne visie op de problematiek rondom de psychisch gestoorde misdadiger. Er kunnen verdachten en delinquenten worden opgenomen teneinde een klinisch, multidisciplinair psychiatrisch onderzoek te ondergaan. Dit gebeurt op verzoek van de magistratuur of van het Ministerie van Justitie, en resulteert in een uitgebreide forensisch-psychiatrische rapportage waarin (behandelings)adviezen worden verstrekt aan de rechterlijke macht en het Ministerie. Bij verdachten die in preventieve hechtenis zijn genomen het merendeel van de observandi wordt bovendien een antwoord gegeven op de van rechtswege gestelde vraag naar de toerekeningsvatbaarheid.Het centrum telt 36 cellen; er wordt gestreefd naar 225 klinische observaties per jaar, lang niet toereikend om in de landelijke behoefte (naar schatting 500 per jaar) te voldoen. Vanaf 1948 zijn zo meer dan 3600 justitiabelen klinisch onderzocht.
Aan het instituut zijn in verband met de veiligheidseisen gestichtswachten verbonden (de zgn. Gewa's). Het geheel staat onder leiding van een psychiater/ geneesheer-directeur die in samenwerking met andere medische specialisten, juristen en mensen uit de diverse takken van de gedragswetenschappen (psychologie, criminologie, orthopedagogiek, maatschappelijk- en inrichtingswerk, verpleging en agogiek) verantwoordelijk is voor de forensisch-psychiatrische rapportage en advisering. Het centrum heeft opleidingsbevoegdheid en biedt ruimte voor stages en research voor beoefenaars van rechts- en menswetenschappen.
LITT. J.Kloek, Dialoog met de criminele psychopaat (1968); L.J.E.Adriaens, Ben ik zo anders? Ervaringen met misdadigers (1975); F.H.L.Beyaart, Rechtspreken. Recht helpen (1976); T.van Iersel en W.van Kordelaar, Scheefgroei en rechtspraak (1979).
