Gepubliceerd op 17-01-2021

Charlotte salomon

betekenis & definitie

Duits schilderes, *1917 Berlijn, t(verm.) nov. of dec. 1943 Auschwitz; van joodse afkomst. Salomon groeide op in een intellectueel milieu.

Toen zij 9 jaar was pleegde haar moeder zelfmoord. Drie jaar later hertrouwde haar vader met de zangeres Paula Lindberg. In de jaren twintig studeerde Salomon aan de Berlijnse kunstacademie, waar zij de zangpedagoog Alfred Wolfsohn leerde kennen die haar sterk beïnvloedde. In 1938 week zij uit naar Villefranche (Zuid-Frankrijk), waar zij bij haar grootouders woonde. Haar grootmoeder pleegde in 1940 zelfmoord en zij vernam dat verscheidene familieleden dit eveneens hadden gedaan. Onder de indruk van deze ‘doem over haar familie’ en van de nationaal-socialistische terreur tegen de joden wilde zij rekenschap afleggen van haar leven.

Zij deed dit door een autobiografie te schilderen en te schrijven: het zangspel Leben? oder Theater? (1940-43; met 769 gouaches). Hierin spelen haar stiefmoeder (als Paulinka Bimbam) en Wolfsohn (als Amadeus Daberlohn) zeer belangrijke rollen. Het stuk heeft een voorspel, een hoofddeel en een epiloog en speelt zich af van 1913-40 in Duitsland, later in Zuid-Frankrijk. In 1963 verscheen ervan een uitgave met 80 gouaches (vertaald in het Nederlands, Engels en Italiaans). In 1971 schonk de vader van Salomon het volledige werk aan het Joods Historisch Museum te Amsterdam. Frans Weisz maakte in 1981 de succesvolle film Charlotte (met Birgit Doll als Charlotte Salomon en Derek Jacobi als Amadeus Daberlohn) naar aanleiding van dit werk dat door Judith Herzberg werd ingeleid en in het Nederlands vertaald. Uitgave: Leven of theater? Een biografisch zangspel in 769 gouaches (1981).

< >