vernieuwingsbeweging in de christelijke kerken die de nadruk legt op de inwerking van de H. Geest, die blijkt uit gebed, gave der talen, profetie en genezing van zieken.
Tot goed begrip van de charismatische beweging moet men onderscheid maken tussen de → pinksterbeweging en deze nieuwe charismatische stroming. De pinkstergemeenten vonden hun oorsprong in 1901 te Topeka (Kansas) en neigen tot een theologisch fundamentalisme: onfeilbaarheid van de bijbel, het priesterschap van de gelovigen en de rechtvaardiging door het geloof; de vroomheid wordt gekleurd door sterke retorische en emotionele uitingen. De nieuwe charismatische beweging is in tegenstelling tot de pinkstergemeente een niet-institutioneel verschijnsel. Terwijl de pinkstergemeenten instituties zijn naast en buiten de kerken, bestaat de charismatische beweging binnen de traditionele, institutionele kerken alsook in informele buitenkerkelijke groepen. De beweging is binnen de kerken gericht op de vernieuwing van die kerken. De charismatische beweging ontstond in de VS; in 1967 had zij haar eerste ‘publieke’ manifestatie in samenhang met de Duquesne University te Pittsburgh.
Van Duquesne verspreidde de beweging zich naar Notre Dame (Indiana) en vervolgens over Noord-Amerika en Canada; er ontwikkelden zich kleine groepen in Zuid-Amerika, Groot-Brittannië, Ierland, Spanje, Libanon, Australië, Filippijnen, Korea, NieuwZeeland en Thailand. Sinds enige jaren is deze beweging ook in België en Nederland bekend. In 1975 werd te Rome het eerste internationale congres gehouden met als thema ‘Vernieuwing en verzoening’, waaraan ca. 10000 personen uit ca. 50 landen deelnamen; in 1978 wetd te Dublin (Ierland) het tweede internationale congres gehouden met als thema ‘Gij zult mijn getuigen zijn’, waarbij ca. 20000 personen uit ca. 100 landen aanwezig waren. Bij het eerste congres was paus Paulus vt aanwezig en hij gaf zijn officiële goedkeuring; bij het tweede congres zond hij een boodschap, waarin hij zijn vreugde uitsprak over de groei en bloei van deze beweging. Kardinaal L.Suenens, aartsbisschop van Mechelen-Brussel, heeft zich sterk gemaakt voor de charismatische beweging. Hij speelde op beide congressen een belangrijke rol en zijn werk Een nieuw Pinksteren (1974) werd in de VS door de religieuze pers tot boek van het jaar uitgeroepen. De beweging beschikt momenteel in diverse landen over eigen tijdschriften: in de VS New Covenant; in België Magnificat en Pinksternieuws; in Nederland Vuur (reformatorisch) en Nieuwe Aarde (roomskatholiek).Litt. W.Samarin, Tongues of men and angels (1970); S.Clark, Vervuld van de Geest (1974); D.Bennet en R.Bennet, Nieuw Leven met de H. Geest (1975); K.Kraan, Genezing der herinnering (1975); E.O’Connor, Spontaner Glaube (1975).
