minerale olie (meestal gebruikt als smeermiddel) die haar functie verricht heeft en als afvalolie vrijkomt. In de meeste landen wordt slechts een deel van de afgewerkte olie ingezameld, die dan meestal wordt gebruikt als brandstof, voor een kleiner deel als wegenolie en in bitumen, terwijl slechts een gering percentage wordt gereraffineerd om opnieuw als smeerolie te worden gebruikt.
Reraffinage staat echter in toenemende mate in de belangstelling vanwege het streven naar bescherming van het milieu en een zuinig gebruik van grondstoffen. Door de steeds hogere aardolieprijzen en de ontwikkeling van nieuwe technieken is reraffinage ook economisch mogelijk geworden. Afgewerkte olie komt vrij in de vorm van afgewerkte motorolie (ca. 50 % van het totaal), industriële smeeroliën (machines, procesapparatuur), turbineolie uit de luchtvaart en gas- en stoomturbines, tandwielolie en relatief weinig verontreinigde hydraulische olie. Belangrijk voor een goed lopend reraffinageproject is een goed georganiseerd inzamelsysteem, waarbij de ingezamelde olie naar soort en afhankelijk van de verontreinigingsgraad gescheiden wordt gehouden.Bij de reraffinage wordt de afgewerkte olie omgezet in een basisolie waaruit door toevoeging van additieven weer verschillende smeeroliën kunnen worden gemaakt. De belangrijkste verontreinigingen die moeten worden verwijderd, zijn water, organische oplosmiddelen, oxidatie- en slijtageprodukten en additieven (o.a. loodverbindingen). De meest gebruikte reraffinagemethode is het verouderde zwavelzuur/bleekaardeproces. Na waterverwijdering wordt de olie in contact gebracht met zwavelzuur waardoor o.a. additieven en oxidatieprodukten worden verwijderd. Vervolgens wordt de olie nabehandeld met bleekaarde ter verbetering van kleur, geur en stabiliteit. De kwaliteit van de zo behandelde olie is meestal goed, maar de gevormde bijprodukten zuurteer en afgewerkte bleekaarde kunnen slechts met kostbare methoden onschadelijk worden gemaakt.
Nieuw ontwikkelde methoden bestaan uit een ultrafiltratie of vacuümdestillatie, gevolgd door een nabehandeling bestaande uit b.v. destillatie, katalytische hydrogenering en/of een behandeling met een kleine hoeveelheid zwavelzuur/bleekaarde. Bij deze methoden ontstaan bijna geen lastige bijprodukten en de kwaliteit van de basisolie is uitstekend.
In Nederland wordt van de ca. 210000 t verkochte smeerolie per jaar ca. 900001 ingezameld maar nog niets opgewerkt. Het verst gevorderd met het ontwikkelen van reraffinage is de BRD waar ca. 50 % afgewerkte olie. van de smeerolieverkoop wordt ingezameld en waar het marktaandeel van de gereraffineerde olie 31 % van de totale smeerolieverkoop bedraagt.
