Leerbegeleiding

betekenis & definitie

Bijles, huiswerkbegeleiding en examentraining zijn bekende begrippen. Elk van deze termen roept een specifiek beeld op: bijles klinkt als een correctie op leerachterstanden, huiswerkbegeleiding als hulp bij ‘leren leren’, en examentraining als een laatste sprint richting het diploma. Maar is er ook één overkoepelend woord dat al deze vormen van buitenschoolse training dekt? Binnen de branche is er vooralsnog geen eenduidig antwoord.

Één overkoepelend woord
Studiebegeleiding, schaduwonderwijs en aanvullend onderwijs zijn allemaal overkoepelende termen voor bijles, huiswerkbegeleiding en examentraining. Er is echter geen algemene concessie over welk woord het beste is. Allemaal worden ze door elkaar gebruikt, mogelijk omdat ze een uiteenlopende bijklank hebben. Scholiersupport, een vergelijkingswebsite voor bijles, huiswerkbegeleiding en examentraining, ziet wel wat in het woord leerbegeleiding als neutrale allesomvattende term.

Studiebegeleiding
Sven, oprichter van Scholiersupport.nl, vertelt ons dat het woord studiebegeleiding in de praktijk veel wordt gebruikt. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de naam van het keurmerk van de LVSi (Landelijke Vereniging van Studiebegeleidingsinstituten). Dit is een keurmerk dat aanbieders van diensten als bijles, huiswerkbegeleiding en examentrainingen beoordeelt en ervoor kiest dit onder de noemer studiebegeleiding te scharen.

Volgens Sven is het woord studiebegeleiding geen perfecte keuze. Bijles, huiswerkbegeleiding en examentraining zijn namelijk diensten die zich voornamelijk richten op middelbare scholieren. Middelbare scholieren studeren niet maar gaan naar school, ze worden daarom niet begeleid bij hun studie, wat verwarring kan zaaien.

Schaduwonderwijs
Schaduwonderwijs is een woord dat de laatste jaren populair is geworden. Het omvat buitenschoolse activiteiten zoals bijles maar heeft een negatieve bijklank. Wanneer wordt gesproken over schaduwonderwijs gaat dit vaak gepaard met het woord kansenongelijkheid.

Het woord schaduwonderwijs is bedacht als verwijzing naar onderwijsactiviteiten in de schaduw van het reguliere onderwijs. Sven vindt echter dat schaduw ook een verwijzing naar duister kan zijn, hetgeen versterkt wordt door de negatieve associatie met kansenongelijkheid waaraan schaduwonderwijs volgens sommigen bijdraagt.

Aanvullend onderwijs
Aanvullend onderwijs is een algemene veelomvattende term die duidelijk verwijst naar een aanvulling op het reguliere onderwijs. Hoewel minder populair dan studiebegeleiding, is dit woord volgens Sven het best passend als overkoepelende term voor bijles en aanverwante diensten. Het enige probleem? Het zijn twee woorden en ligt niet echt lekker in de mond. Een krachtige allesomvattende term heeft vanuit communicatief en marketingperspectief toch de voorkeur, het woord leerbegeleiding past daarom volgens hem beter.

Leerbegeleiding
Het woord leerbegeleiding voldoet volgens Sven aan alle criteria. Het is allesomvattend, heeft een neutrale klank en bestaat uit slechts één kort en krachtig woord. Zowel bij bijles, huiswerkbegeleiding als examentrainingen wordt de leerling begeleid bij het leren. Dit kan vakinhoudelijk zijn (bijles), maar ook ‘leren leren’ (huiswerkbegeleiding) of een combinatie daarvan (examentraining). De term lijkt ruim genoeg om een overkoepelende paraplu te bieden voor bijles, huiswerkbegeleiding, examentrainingen en alle andere vergelijkbare diensten. Het suggereert ondersteuning bij het leren in de meest fundamentele zin: kennis verwerven, vaardigheden ontwikkelen en strategieën leren toepassen.

Of leerbegeleiding als woord een opmars zal maken voor aanvullende onderwijsdiensten, valt echter te bezien. Lang niet iedereen zal de term omarmen en bovendien is taal iets wat zich natuurlijk ontwikkelt. Toch lijkt het helder dat er behoefte is aan een overkoepelend woord dat vandaag de dag wellicht nog niet bestaat.