(true experiment)
Experimentele opzet waarin de onderzoeker controle heeft over wie, wanneer aan welke experimentele conditie wordt blootgesteld en wanneer en bij wie de effecten gemeten worden. Een belangrijk kenmerk van een gecontroleerd experiment is het hebben van een experimentele groep en een controlegroep die op basis van toeval (door matching of randomisatie) zijn samengesteld. De invloed van mogelijk storende variabelen is in een gecontroleerd experiment door randomisatie zoveel mogelijk onder controle gehouden. Een gecontroleerd experiment kan zowel een laboratorium- als een veldexperiment betreffen.
