Dorp (171 - 550) in Súdwest-Fryslân, tot 2011 in Wymbritseradiel.
Opp. ca. 150 ha. veenweidegebied, nu goeddeels bebouwd. Inw.: 1.181 (1840), 1.314 (1900), 1.173 (1950), 1.139 (1975), 1.225 (2000), 1.372 (2010). Woudsend was (1811-1816) een mairie van acht dorpen met 1.810 inwoners. Woudsend ontstond als nederzetting Z. van een kruispunt van waterwegen op de verkavelings- en grietenijgrens met Doniawerstal. Door de ligging was het dorp sterk op waterverkeer gericht. In de 20e eeuw ontwikkelde zich watertoerisme. De Wâldseinder Rakken vormt de verbinding met het Hegemer Mar; meteen Z. van het dorp ligt de Sleattemer Mar. Door dorpsgrenswijzigingen ligt niet alleen het industrieterrein W. van de kern nu binnen de dorpsgrenzen maar ook de oever van de Kûfurd. De N356 (Sneek-Lemmer) met bij het dorp de aftakking N928 naar Balk is de belangrijkste wegverbinding. Als rondweg loopt deze (2008), met een aquaduct voor de Ie, Z. van de kern. Woudsend is een beschermd dorpsgezicht, met een houtzaag- en een korenmolen. Er zijn redelijke voorzieningen, zoals winkels in het centrum, p.c. en r.-k. basisonderwijs, een dorpshuis en bescheiden sportaccommodaties. De voorm. herv. kerk De Karmel (1805) wordt gebruikt door de PKN. Ook de r.-k. Sint Michaëlkerk (1792) is in religieus gebruik. De voorm. geref. kerk werd woning (1998), de vermaning (1858) een restaurant (1968). Een belangrijke werkgever, Woudsend verzekeringen, verliet het dorp (2012).
Zie: Schroor, M., Tussen Hemdijk en Klif (2012) 65; Plaatsnamen 273274; Monumenten 326-327; http://www.woudsendonline.nl; http:// www.ovwoudsend.nl.