(Franeker 14.12.1752 - Franeker 1.7.1835).
Landbouwer, grietenijsecretaris en rentenier. Publicist op landbouwgebied en auteur van Fries-nationale en verbeeldingsrijke teksten over historische volksfiguren en volksgebruiken, deels in de vorm van Twaalfduizend spreekwoorden, deels als Tesck-laow van Achlum en almanakbijdragen. Vertaalde het werk van Gysbert Japix. Zijn Friese werk voorzag in de Friese behoefte aan een eigen volkscultuur, zoals die rond 1806 ontstond en met het bekend worden van de verzamelactiviteiten van Jacob Grimm in 1811 een sterke impuls kreeg. Zijn oudste werk dateert van ca. 1812. Voor het type spreekwoorden dat hij in zijn Twaalfduizend spreekwoorden ontwikkelde, vond hij voorbeelden in het werk van zijn broer Jac. Scheltema, Staatkundig Nederland (1805-1806). Die voert in de trant van S.A. Gabbema en P.C. Hooft historische figuren in het Nederlands sprekend in, bijv. Gemme van Burmania en Sicke van Goslinga. Paulus' scheppingen zijn via verwerking door Waling Dykstra, J. Hepkema en anderen volledig geanonimiseerd en maken deel uit van de collectieve mythe van een echte en oorspronkelijke Friese cultuur. Ertoe behoren ook figuren als Adam hurdrider. Hij was een man naar het hart van J. Halbertsma, een echte Stânfries.
Wrk.: Verzameling van spreekwoorden, gezegden en anekdoten, benevens belangrijke geschieden oudheidkundige aanteekeningen … alsmede taalkundige ophelderingen omtrent den oorsprong en de ware beteekenis van oude Vriesche woorden en gezegden (1826, 1831, 2 dln. het tweede bezorgd door W. Eekhoff; uitgebreide en van commentaar voorziene heruitgave door J. Hepkema: Twaalf duizend Friesche spreekwoorden … (voor 1912)).
Zie: Breuker, Ph.H., Opkomst en bloei van het Friese nationalisme 1740-1875 (2014); Greidhoeke; Us Wurk 59 (2010) 121-131; Phil. Fris. 2005 (2007) 155-165; Breuker, Ph.H., ‘Der frühe Einfluss von Jacob Grimm in Friesland, ins besondere seine Einwirkung auf die Entstehung des Werkes von Paulus Scheltema', in: Brüder Grimm Gedenken13 (1999) 150-162; IB 1 (1938-39) 56-62.