Nieuwe encyclopedie van Fryslân

Meindert Schroor PhH (2016)

Gepubliceerd op 10-01-2025

Jorwert - Jorwerd

betekenis & definitie

Terpdorp (177 - 573) in Littenseradiel (tot 1984 in Baarderadeel).

Opp. ca. 740 ha. kleiterpenlandschap in gebruik als weiland. Inw.: 447 (1840), 392 (1950), 397 (1975), 345 (2000), 331 (2014). Jorwerd was een mairie (1811-1816) van tien dorpen met 1.629 inw. Buurschappen: Arsum, Battens, Fûns, Hezens, De Him, een klein deel van Tsjeintgum (& Mantgum) en vroeger ook Westerhûs (nu bij Hilaard). Het dorp is slechts met lokale wegen verbonden met buurdorpen. Vroeger was de Jorwerter Feart de belangrijkste verkeersverbinding. Er is openbaar basisonderwijs, een dorpshuis en een bekende horecagelegenheid, maar verder weinig voorzieningen. Jorwert is in Fryslân bekend door het jaarlijkse openluchtspel in de z.g. notaristún. Bij de start, in 1951, was het doel geld in te zamelen voor de restauratie van de ingestorte kerktoren. Landelijke bekendheid kreeg het dorp door een boek van Geert Mak met de ondertitel: “Een Nederlands dorp in de twintigste eeuw”. De voorm. hervormde PKN-kerk (in oorsprong 12e eeuws) was gewijd aan Sint Radbodus. Het kerkgebouw is eigendom van Alde Fryske Tsjerken en buiten gebruik (1994). Wel wordt de kerk gebruikt als trouwlocatie en religieuze samenkomsten.

Zie: Plaatsnamen 124; Monumenten 225-226; Mak, G., Hoe God verdween uit Jorwerd (1996); http://dorp.jorwert.nl.

< >