Nieuwe encyclopedie van Fryslân

Meindert Schroor PhH (2016)

Gepubliceerd op 10-01-2025

Japik Ingberts

betekenis & definitie

Aan de figuur Japik (ook: Jacob) Ingberts (ook: Engberts) heeft men in Friese volksverhalen een groot aantal dieven- en schelmenmotieven opgehangen.

Deze zijn gecategoriseerd door Jurjen van der Kooi. Japik Ingberts is een historische figuur over wie niet veel bekend is. Hij zou geboren zijn in 1710 in Eastermar. Later heeft hij een winkeltje en wat vee in Twijzel. Hij moest twee keer voor de rechtbank verschijnen wegens diefstal. Na een tuchthuisbrand in 1754 werd hij voor de twee jaar gevangenisstraf die hij nog moest uitzitten, verbannen uit de provincie. Niet zozeer wat hij stal, maar de manier waarop, zijn slimheid en handigheid, hebben ertoe geleid dat hij in Fryslân het prototype van een ‘meesterdief' geworden is. Daarnaast was hij het symbool van de kleine Woudman die de ‘dikke boer' en de door velen gewantrouwde overheid te slim af was. In de 19e eeuw duikt zijn naam voor het eerst op in gepubliceerde volksverhalen. Japik Ingberts-verhalen spelen zich af in zijn eigen woongebied - de Friese Wouden en Leeuwarden - en niet langer dan een anderhalve eeuw geleden.Zie: Volksverhalen (type AT 1525-1640); www.verhalenbank.nl. (zoek op ‘Ingberts').

< >