Levenscyclus met eenmalige voortplanting tijdens het leven, direct gevolgd door sterfte van de ouderdieren
Semelparie is een extreme levenscyclus die desondanks kenmerkend is voor veel verschillende organismen zoals eendagsvliegen, zalm, paling en een groot aantal plantensoorten zoals bamboe en agave. Bij al deze organismen lijkt de sterfte een direct fysiologisch gevolg van de hoge reproductieve inspanning of van de hoge kosten van de migratie voorafgaand aan de voortplanting.
Maar de levenscyclustheorie levert ook een evolutionair argument: semelparie is voordelig omdat daarmee een relatief hoge populatiegroeisnelheid bereikt kan worden. Het voordeel van iteroparie (herhaalde voortplanting) boven semelparie is namelijk niet zo groot. Dit bleek uit de zogenaamde paradox van Cole, zoals veranderd door Charnov en Schaffer (zie het betreffende lemma). Door toevoeging van een paar jongen aan het nakomelingschap kan een semelpare soort dezelfde fitness bereiken als een iteropare soort.
Verdere theoretische verkenningen, o.a. door de Amerikaanse ecoloog Derek Roff, hebben laten zien dat het voordeel van iteroparie boven semelparie ook afhangt van de leeftijd bij eerste reproductie en de hoogte van de reproductie. In een snelgroeiende populatie is semelparie eerder voordelig dan in een stationaire populatie. Dit is consistent met het idee van r- en K-selectie dat stelt dat semelparie een eigenschap is die bevorderd wordt door r-selectie in een milieu waarin snelle expansie mogelijk is zonder veel concurrentie.
Voor vogels is uitgerekend dat een semelpare soort minimaal zijn legselgrootte zou moeten verdubbelen om dezelfde fitness te halen als een iteropare soort die elk jaar een legsel produceert. Dit verklaart dat semelparie bij vogels uitzonderlijk is. Dit geldt ook voor zoogdieren, inclusief de mens.
