Vervanging van een uitgestorven soort door een ecologisch equivalent organisme dat door middel van fokken, hybridisatie of genoomcorrectie is verkregen
Al jaren wordt er nagedacht over het “opnieuw tot leven wekken” van uitgestorven diersoorten maar sinds 2013 zijn de ontwikkelingen in een stroomversnelling gekomen, o.a. door het gebruik van nieuwe biotechnologische technieken (embryonale stamcelbiologie, genoomcorrectie).
In 2016 heeft de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) een aantal richtlijnen gepubliceerd voor de-extinctieprojecten. Daarin wordt een nogal ruime definitie van "de-extinctie" gebruikt waarbij ook allerlei ecologische herstelprojecten en herintroducties, die geen fokprogramma vereisen, begrepen worden. Het lijkt logischer een beperkte definitie aan te houden.
De volgende zeven projecten lopen op dit moment:
- Quagga-zebra (Equus quagga)
- Oeros (Bos taurus primigenius)
- Galapagosreuzenschildpad (Chelonoides elephantopus)
- Trekduif (Ectopistes migratorius)
- Wolharige mammoet (Mammuthus primigenius)
- Heidehoen (Tympanuchus cupido)
- Kleine bosmoa (Anamalopteryx didiformis)
Hierbij wordt een keur aan technieken gebruikt zoals kunstmatige selectie, terugkruisingen met levende verwanten en precisie-hybridisatie. In sommige gevallen (quagga, heidehoen) zijn de uitgestorven doelsoorten feitelijk subspecies van een bestaande soort. De projecten met recent uitgestorven diersoorten waarvan nog nauwe verwanten leven hebben de meeste kans. Tot de verbeelding sprekende successen zijn tot nu toe uitgebleven, maar biologen zoals de Amerikaanse geneticus George Church verwachten dat genoomcorrectie m.b.v. moderne biotechnologie zoals CRISPR-Cas binnenkort zal leiden tot baanbrekende resultaten.
De-extinctie is controversieel. Het roept vele ecologische en ethische vragen op, zoals: is er een ecosysteem waarin de nieuwe soort kan leven, kan er ooit een levensvatbare populatie ontstaan, is het aanvaardbaar dat de mens op deze manier de natuur naar zijn hand zet en is het alle moeite en kosten waard?
