Groep prokaryotische micro-organismen aangetroffen onder extreme omstandigheden, met een aantal eukaryotische biochemische eigenschappen, volgens fylogenetische analyse te beschouwen als de voorlopergroep van de Eukaryota
Binnen de Archaea onderscheidt men twee superfyla, Euryarchaeota (methanogene en halofiele Archaea) en Crenarchaeota (hyperthermofiele en koudeminnende soorten, ook wel met enkele kleinere kleinere groepen samengevoegd tot het superfylum TACK). Maar in 2010 ontdekte men in boringen nabij het zogenaamde Lokikasteel (een hydrothermale rotsformatie op de bodem van de Noordelijke IJszee) een geheel nieuw fylum, verwant aan de Crenarchaeota, die men Lokiarchaeota noemde. De op een kasteel lijkende rotsformatie heette naar Loki, een godheid uit de Noordse mythologie.
Verdere analyse van materiaal verzameld van de oceaanbodem en Yellowstone Park liet zien dat er nog meer lijnen zijn; deze werden ook naar Noordse godheden genoemd: Thorarchaeota, Odinarchaeota en Heimdallarchaeota. De vier groepen samen worden als Asgardarchaeota of Asgard-Archaea aangeduid (Asgaard is in de Noordse mythologie de plaats waar de goden wonen). In de nieuwe fylogenie van de Archaea zijn Asgardarchaeota een zustergroep van het TACK-superfylum. De Eukaryota clusteren dichtbij de Heimdallarchaeota binnen de Asgard-Archaea. Dat betekent dat Archaea parafyletisch geworden is.
Asgard-Archaea hebben verschillende kenmerken die overeenkomen met Eukaryota, o.a. eiwitten van het cytoskelet. Dit duidt erop dat de ontwikkeling van een cytoskelet vooruitliep op de vorming van de eukaryotische cel. Ook hebben Asgard-Archaea eiwitten die te maken hebben met de vorming en het transport van vesicula. De Asgard-Archaea waren aanvankelijk alleen bekend van hun DNA-sequenties, maar in 2020 slaagde een Japanse groep erin een Asgard-archaeon in kweek te brengen.
De afsplitsing van de eukaryotische lijn van de Asgard-Archaea dateert men op ongeveer 1,5 miljard jaar geleden, wat recenter is dan de gebruikelijke dateringen van de Eukaryota (1,8 Ga BP).
