Europa met twee snelheden - (vgl. Fr. Europe à deux vitesses, uitdrukking voor het eerst gebruikt in Le Monde van 12-7-85), ‘met twee verschillende regelingen’, gebruikt m.b.t. Europa. Begin jaren negentig was er in de Europese Gemeenschap veel te doen over de vraag of alle EG-landen hetzelfde statuut moesten krijgen. De uitdrukking werd overgenomen uit het Frans (à deux vitesses), waar ze aanvankelijk werd gebruikt voor de post die verdeeld werd in ‘dringende’ en ‘niet dringende’ brieven. Later werd ze meer algemeen toegepast op alles wat niet op een uniforme manier verliep, hetgeen begrepen moest worden als ‘volle vaart voor geprivilegieerden, halve snelheid voor achterblijvers en proletariërs’, waardoor een vorm van ongelijkheid werd geschapen. De uitdrukking komt al voor in het Tindemans-rapport uit 1975, maar pas de laatste jaren duikt ze met regelmaat in de pers op.
In Europa blijft op dit moment vrijwel niets op zijn plaats. Er wordt gesproken over Europa à la carte en Europa met twee of drie snelheden. Elk Europees land kan gaan kiezen op welke beleidsterreinen men wil gaan samenwerken en hoe ver men met die samenwerking wil gaan. de Volkskrant, 23-10-91
Maar hoe is het met de Portugese escudo of de Griekse drachme? Niet voor niets wordt gesproken over een Europa van twee snelheden. Landen als Spanje, Portugal en Griekenland moeten eerst een steviger economie krijgen, eer ze tot het ecu-blok kunnen toetreden. Trouw, 14-12-91
Niet iedereen gaat zo ver als de Italiaanse minister van Begroting, die vrijdag vaststelde dat het ‘Europa van de twee snelheden’ nu in feite al bestaat. De Morgen, 19-09-92
Europa van de twee snelheden: begrip uit het Tindemans-rapport (1975), dat inhield dat het die lidstaten die nog niet in staat waren om de gevolgen van een gemeenschappelijk beleid in een bepaalde sector te dragen, vrij stond om de lidstaten die hiertoe al wel in staat zijn, later te volgen. Dit om bij het streven naar een Europese Unie rigide tijdslimieten en ontwikkeling in termijnen te vermijden. Op deze manier zouden de ‘zwakkere’ lidstaten de ‘sterkere’ lidstaten, die wel verder kunnen en willen integreren, niet meer in de weg staan. Het idee sloeg niet aan, omdat dit een permanente opsplitsing zou betekenen in een economisch sterk en een economisch zwak blok binnen de Europese Gemeenschap. Toch is het principe in de praktijk wel eens toegepast, bijv. bij het Europees Monetair Stelsel, waaraan EG-lidstaat Groot-Brittannië tot aan 1990 niet deelnam. Begin jaren negentig werd het begrip weer gebruikt in verband met de totstandkoming van een Economische en Monetaire Unie (EMU) en een Europese Politieke Unie (EPU). Eind 1991 weigerde Groot-Brittannië zich aan te sluiten bij een gemeenschappelijk sociaal beleid, waartoe de overige elf lidstaten besloten. Prisma van Europa, 1992.
Dit Europa met ‘meer snelheden en meer sporen’, waarover Major eerder sprak voor de Europese verkiezingen, is niet aantrekkelijk. de Volkskrant, 09-09-94
Landen moeten daarbij de mogelijkheid krijgen een extra scherp milieubeleid te voeren, maar dat mag dan weer niet ontaarden in ‘een Europa met twee milieusnelheden’. Elsevier, 15-03-97
