HOGHELANDE (Theobald of Ewoud van), HogelandeofHoogelande, geb. te Middelburg, gest. vermoedelijk te Leiden, behoorde tot een der oudste geslachten van Zeeland: in een charter van 1205 wordt genoemd Gherardus de Alta Terra, terwijl Ewoud Hugense van H. (1500), Lieven Hugensz. 1509-22, in 1515 burgemeester, door Karel V tot ridder geslagen en zijn zoon, Ewoud Lievense van H. (1509-32) invloedrijke leden van het middelburgsche stadsbestuur waren. Evenals een andere tak der familie ging ook Ewoud, die katholiek is gebleven, naar Holland, waarmede wellicht in verband staat, dat het familiehuis te Middelburg, ‘de Witte hazewind’, in de Lange Delft, in Oct. 1612 door Magdalena van H., wed. van Jan Maten, aan het Gasthuis is vermaakt.
Vermoedelijk vestigde hij zich te Leiden, waar Cornelis van H., die hierboven op Sorbière's gezag zijn zoon is genoemd, werd geboren omstr. 1590. Bevriend was hij o.a. met Justus Lipsius en verzamelde (evenals de medicus Apollonius Menabenius in 1587) onder toezicht van Carolus Clusius in 1591 afschriften van dacische inscripties; drie brieven van hem aan Clusius zijn ter leidsche univ. bibl. Buchelius vermeldt in 1611 een grafzerk in de St. Pieterskerk te Leiden met het wapen der H.'s en 4 kwartieren en nogmaals dit wapen op een buitenplaats op den weg naar Haarlem bij Lisse. Als Ewaldus Vogelius schreefv.H.: de Alchemiae difficultatibus (Col. 1594); Historiae aliquot transmutationis metallicae pro defensione alchimiae contra hostium rabiem (Col. 1604) terwijl in het Theatrum chemicum 1 (Argentor. 1613) 113 van hem voorkomt een opstel: de Alchimiae Difficultatibus.
Zie: bronnen bij zijn zoon Cornelis; Burman, Syllogc Epp. I (1727) 315, 26; d e Stoppelaar, Inventaris oud-archief van Middelburg (ald. 1883) reg.; Zelandia illustrata I (Midd. 1879) 254, 663-65. de Waard
