BOSCH (Matheus van Heyningen), bekend kinderdichter en schrijver, 13 Nov. 1773 te Groningen geb. en aldaar overl. 29 Dec. 1821. Hij bezocht het gymnasium zijner woonplaats en studeerde er een tijdlang in de rechten, maar moest om bijzondere tijdsomstandigheden zijn studie afbreken.
In 1796 werd hij lid van het college der Gedeputeerde Staten van Stad en Lande; de betrekking van secretaris der stad hem in 't zelfde jaar aangeboden, wees hij van de hand. Sedert 1806 leefde hij op 't land, zich bezighoudende met letterkunde. In dat jaar werd hij tevens redacteur-uitgever van de Ommelander (later Departementale en eindelijk Provinciale Groninger) Courant, wat hij tot zijn dood gebleven is. Zijn lievelingswerk was intusschen het schrijven voor de jeugd, en dit wist hij op zoo uitnemende wijze te doen, dat vele zijner kinderboeken tot op onzen tijd herdrukt en ook in den vreemde vertaald zijn. ‘De verzen van v.H.B. zijn zoetvloeiend en zacht. In zijn vertellingen wist hij zoo goed den kindertoon te treffen, dat zij overal in den smaak vielen’. Op honderden scholen in alle oorden van het land werden Anslijns ‘Brave Hendrik’ en ‘Brave Maria’ gevolgd doorv.H.B's Kleinekindervriend, VaderJacob en Moeder Anna. Naar tijdsorde noemen wij als de voornaamste zijner boeken: De kleine kindervriend (1804, sedert bijna 50 maal herdrukt); VaderJacob en zijne kindertjes, een vervolg daarop (1805; de 44e druk is van 1862); Moeder Anna en hare kindertjes (1806, nog vaker herdrukt dan de beide vorige); Jan en zijn zusje (1806; 12 maal herdrukt); Roosje
Vlijtig (1818; 10 herdrukken); Grootmoeder en haar kindje (1819; 8 maal herdrukt); Figuurlijk onderwijs (1820) en Berigt houdende eenige wenken over het onderwijs aandoofstommen (1821). Gehuwd eerst met Marg. Lucr. Elis. Willinge, later met Johanna Riedel (overl. in 1846), was v.H.B. zelf in 't bezit van drie kinderen, die hij op voorbeeldige wijze opvoedde. Ph. Velijn heeft zijn portret gegraveerd naar een schilderij van W.B. van der Kooi.
Zie: H.O. Feith, Redevoering bij gelegenheid van het 25-jarig feest van 't Dep. Groningen der Maatsch. tot Nut van 'tAlg. 199.
Zuidema
