NBW

Redactie P.C. Molhuysen en PJ. Blok (1914)

Gepubliceerd op 06-05-2022

Boekholt, baltes

betekenis & definitie

BOEKHOLT (Baltes), boekverkooper en uitgever te Amsterdam, waar hij van 1659 tot 1689 werkzaam was, eerst ‘op de hoek van den Niesel, aan de zijde van de Oude Kerk’, later ‘voor aen op de Leytse straat’ en ‘op de Haarlemmerstraat’. Bij hem verschenen in 1681 de laatste uitgave van Jan de Brune's Volgeestige Werken en in 1663, meteen lofdicht van zijn hand, Fidamants Kusjes, Minne-wysen en Byrymen van Joan Blasius. Ook gaf hij in 1659 Franc. le Bleu's bundel Minnevlam, brandende in 'thert van Thyrsis, uit, terwijl ook verscheiden bekende liedboekjes bij hem het licht zagen, als Apolloos Snaren (1668), Den lachenden Apol (1667) en Clioos Cytter (1663). In 1662 verscheen met zijn adres en dat van Arent van den Heuvel een zinneprentgetiteld: Wederleggingeder Sociniaensche dwalingen door Petrum de Witte, aan welker achterzijde een 12-regelig vers van Boekholt's hand. Onder de initialen B.B. schreef hij in 1668 een oorspronkelijken proza-roman De wonderlijke Vryagien en rampzaalige, doch bly-eyndige, Trouwgevallen van deze tijdt, tusschen Arantus en Rosemondt, Grannadus en Cielinde enz. (Amst. voor Baltes Boekholt, 1668), onder franschen invloed in den hoofsch-galanten trant van 't einde der 17de eeuw. In de voorrede zegt hij, dat hij ‘voor deeze eenige Spaensche snaekerijtjes, als andere koddigheden’ in 't licht had gegeven. Hij verwerkte in dezen roman onder verdichte namen werkelijke gebeurtenissen van zijn tijd o.a. in het 7de der 8 boeken, waaruit 't werk bestaat, de mingevallen van admiraal Corn. Tromp te 's Graveland. Het boek schijnt veel opgang te hebben gemaakt, en lang in trek gebleven te zijn. Een korter 2de deel liet hij er op volgen als: Droef-eyndige Historie van Nobelaer en Lauw'ra, Serarius enz. (Delf 1668), en een derde getiteld: De edelmoedige Mintriomphe, vertoont in de uytmuntende vryagie van Oronto en Dianiere, alle drie herdrukt onder den gezamenlijken titel: De edelmoedige Mintriomphe, vertoont in de wonderlijcke vryagien, en rampsalige, doch bly-eyndige trouwgevallen van desen tijdt enz. (Amst., bij Abraham Boekholt, 1684) en in 1701 als: HetHollands Schou- Tooneel vertoonende verscheyde deftige Vryagien en wonderlijke Trouwgevallen enz. (Amst. 1701; and. druk Amst. 1749), Timotheusten Hoorn's Hollantse Trouwgevallen enz. (Amst. 1678), door platheid ongunstig afstekend bij B.'s werk, gelden als een ander vervolg op deze werken. Behalve zijn romans hebben we een geschiedkundig werkje van hem: Kort Vertoog van Hollands Bloedige Oorlogen met hare Nabuuren en elders, zedert de grondvest van haar

Staat, tot dezen tegenwoordigen tyd (Amst., by Baltes Boekholt 1689), dat in nog al gezwollen, maar toch wel leesbaren toon de geschiedkundige gebeurtenissen van omstreeks 1688 behandelt. Ledeboer (Alfab. Lijst van boekdrukkers 18) noemt van hem nog een kl. 8o. boekje over den oorlog van 1672. Als dichter kennen we hem uit een bundeltje, ter eere van zijn collega Arent van den Heuvel vervaardigd: Minne-Dichten, speelgewijs vertoont, terbruyloft vanArent van den Heuvel, en Clara Vertange op 9 Aug. 1667 (Amst. voor Arent van den Heuvel, 1667). In de laatste jaren der 17de eeuw schijnt hij gestorven te zijn.

Zie: ObreensArchiefVII (1888/90) 31; Populaire Prozaschrijvers derXVIIe en XVIIIe eeuw. Catal. Fred. Mulleren Cie. (1893) 23.

Ruys

< >