Griekse godinnen van zang, poëzie, kunsten en wetenschappen, dochters van Zeus en Mnemosyne of van Uranus en Gaea. Het getal der Muzen verschilt in de loop der tijden: aanvankelijk kende men één Muze, later worden er drie genoemd: Melete, Mneme en Aoede, wsch. bronnimfen in Piërië (W.
Thracië). Hun cultus zou door de Aloaden zijn overgebracht naar de Helicon. Gewoonlijk echter noemde men negen Muzen: Clio (geschiedenis), Euterpe (lyriek), Thalia (comedie), Melpomene (tragedie), Terpsichore (dans), Erato (dans, minnepoëzie), Polyhymnia (hymnen), Urania (sterrenkunde), Calliope (epos). De streek van Boeotië bij de Helicon, bleef het geliefde verblijf der Muzen, waar zij meer dan elders werden vereerd en waar de bronnen Aganippe en Hippocrene aan haar gewijd waren. Ook Delphi en de Parnassus waren bij de Muzen geliefde oorden, waar Apollo haar leider werd (Musagetes = Muzenleider). Doch ook elders in Griekenland, vooral in plaatsen die rijk aan bronnen waren, genoten de Muzen verering. Bij de Romeinen werden de Camenae met de Muzen geïdentificeerd.ICONOGRAFIE Op de Françoisvaas verschijnen de Muzen nog zonder hun attributen, uitgezonderd Calliope, die de fluit bespeelt. Later worden zij afgebeeld, met de voor ieder karakteristieke voorwerpen: Calliope met de schrijfstift, Clio eveneens met stift en boekrol, vaak ook met een kist met boeken. Euterpe heeft een fluit, Melpomene een masker, een zwaard en krans van wingerd. Terpsichore de lier en cilherpen. Erato heeft een snareninstrument, Thalia het blijspelmasker en een krans van klimop, Urania de globe en een stokje. Polyhymnia is slechts kenbaar aan haar ernstig gelaat en strak aangesloten kleding. Er zijn uit de oudheid vele beeldengroepen van de Muzen bewaard o.a. in de Vaticaanse musea; bekend is verder het reliëf uit Mantinea waarop de Muzen staan uitgebeeld (stijl van Praxiteles 4de eeuw v.C.) en het wijreliëf van Archelaus van Pricne (ca. 125 v.C.), dat de apotheose van Homerus weergeeft, en de Helicon met de Muzen.
Zie Zeus, Mnemosyne, Uranus, Gaea, Piërië, Helicon, Aloaden, Aganippe, Hippocrene, Camanae
