Mythologische Encyclopedie

Dr. A. van Anken (1961)

Gepubliceerd op 08-04-2020

CENTAUREN

betekenis & definitie

Barbaars bergvolk van halfdierlijke wezens: paarden met het bovenlichaam en hoofd van een man. Gelocaliseerd in het paardenrijke Thessalië.

Bekend is hun wangedrag op de bruiloft van de Lapithenkoning Pirithous, bij welk feest de Centauren waren uitgenodigd. Zij vergrepen zich aan de bruid en andere bruiloftsgasten,waarna een bloedige strijd ontstond. De Lapithen roeiden hen uit of verdreven hen uit Thessalië. Bekend zijn de Centauren Chiron en Nessus (Ov.XH, 210 e.v.).ICONOGRAFIE In de archaïsche kunst worden de Centauren reeds voorgesteld als half mens, half Paard van Troje bijv. op een bronsreliëf uit Olympia (7de eeuw v. C.) en op protocorinthische lekythen (8ste-7de eeuw v. C). Sinds Phidias’ metopen van het Parthenon (ca. 440 v. C.) krijgt het type zijn volmaakte vorm. Op verscheidene tempels is de Centaurenstrijd weergegeven: de Westfries van de Hephaestustempel in Athene (voormalig Theseion) de Apollotempel te Bassae en de Zeustempel te Olympia (beeldhouwer Alcamenes). Voorts reliëfs van het grafmomument van Gjölbaschi (5de eeuw v.C.) en het Mausoleum van Halicarnassus (ca. 350 v.C.); talloos zijn de Griekse vazen met afbeeldingen van Centauren, bijv. op de Françoiskrater (ca. 570 v. C.) en de jagende Centauren op een amphoor uit Clazomenae (6de eeuw v.C.) te München. Enkele op zich zelf staande beelden van Centauren : Borghesische Centaur in het Louvre en de beide Centauren van de Villa Hadriani bij Tivoli; eveneens in Hadrianus’ Villa: het zgn. Marefoschi-mozaïek, waar de Centauren strijden met panters.

Zie Lapithen, Pirithous, Chiron, Nessus

< >