Muziek lexicon

Mr. G. Keller en Philip Kruseman (1932)

Gepubliceerd op 15-06-2021

Gezang

betekenis & definitie

Het gebruiken der menschelijke stem om te komen tot muzikale vormingen. Het gezang zal steeds andere eigenschappen bekomen, al naarmate de ontwikkelingsstand der menschheid of de heerschende tijdgeest dit bepaalt.

Twee hoofdvormen zijn toch steeds duidelijk te onderscheiden:1. het reciteerende gezang, waarbij het woord en de gedachte-inhoud meer naar voren komt en het muzikaal-melodische meer terugwijkt;
2. het melodiëerende gezang, dat zich meer volgens absoluut-muzikale wetten ontwikkelt en in een rijke melodische gestalte het woorden gedachte-element uitschakelt.

In bloeitijden < van het gezang waren beide vormen steeds tot een harmonisch geheel versmolten. Zoo in de ambrosiaansche en gregoriaansche gezangen, in het meer recitativische en het zuiver-melodische der Jubilate's, Amen's, enz. Maar ook later in de ontwikkeling van den operazang kan men de beide principes terugvinden: in het recitatief met zijn verschillende vormen en de daarbij aansluitende aria's, arioso's en coloraturen.

Problematisch is vaak bij het gezang gebleken de verbinding van woord en toon, een vraag, die zoowel in de Florentijnsche school (de z.g. camerata) als later b.v. bij Schumann en nog meer bij Richard Wagner opdook en ten slotte de aannemelijkste oplossing scheen te vinden in de harmonische verbinding der beide bovengenoemde principes, die zoowel in den zang der natuurvolken als in het latere volkslied steeds weer opnieuw tot uiting komen.

< >