Muziek lexicon

Mr. G. Keller en Philip Kruseman (1932)

Gepubliceerd op 15-06-2021

Clarinet

betekenis & definitie

(Plaat 87), een houten blaasinstr. dat met een enkelvoudig riet wordt aangeblazen; het geluid wordt dus veroorzaakt zooals bij de tongwerken van het orgel. De stammoeder v. d.

Cl. is de oude Chalumeau (het lage register v. d. Cl. wordt in Frankrijk nog zoo genoemd). Christoph Denner, een fluitmaker te Neurenberg, heeft, omstr. 1690, de eerste, nog primitieve, Cl. vervaardigd. Daar clarinetto beteekent: kleine clarino, en de laatste naam ook aan de trompet werd gegeven, blijkt dat Denner een instr. van trompetkarakter verwachtte. Het is — gelukkig! — anders uitgekomen: de toon van de Cl. varieert van heldhaftige helderheid tot fluisterende weekheid. Daar zijn weinig instrumenten waarop een zoo ideaal pp. kan worden bereikt. Met het invoegen van de Cl. in de groep der houten bl.instr., heeft het orkest eerst — wat die groep betreft — zijn volkomenheid bereikt.Het is mogelijk op de Cl. zeer snelle passages te maken; dit was de oorzaak dat reeds spoedig de virtuositeit der spelers een hoogen graad bereikte. De componisten wakkerden de eerzucht der blazers aan, door voor hun instr. dankbare concerten te schrijven. (Spohr, Weber, ook Mozart heeft één Cl. concert gecomponeerd). De rol, die de Cl. in het moderne orkest speelt, is zeer belangrijk. Componisten als Liszt, Brahms, Strauss en Mahler hebben a. h. w. geheel nieuwe hoedanigheden v. h. instr. blootgelegd. Het Böhm-systeem (zie Fluit) wordt ook op de Cl. toegepast. Zie ook E. Eigenaar. De Clarinet (1927)

< >