eendelig muziekstuk voor orkest met een buitenmuzikaal programma. Het is vooral door Liszt (die het eerst de naam gebruikte) en R.Strauss ontwikkeld.
Was de geliefkoosde vorm voor de hoge en late romantiek. ook in de nationale scholen dankbaar toegepast (Moessorgski: Een nacht op een kale berg, 1860-1867).