Muziekencyclopedie

S. van Ameringen (1962)

Gepubliceerd op 21-04-2020

Stockhausen, Karlheinz

betekenis & definitie

(Mödraht. Keulen. 1928).

Duits componist, studeerde eerst bij Fr.Martin en H.Schroeder, daarna filosofie en muziekwetenschap, en opnieuw muziek bij Messiaen en Schaeffer. Werd vaste medewerker aan de studio voor elektronische muziek van de WDR te Keulen. Hij doceerde o.m. te Darmstadt, in Californië en te Keulen, waar hij ook de Kölner Kurse für neue Musik oprichtte, die hij een tijd leidde. Stockhausen is een van de meest radicale vernieuwers in de 20ste-eeuwse muziek. Hij begon als een serialist naar het voorbeeld van Boulez en Goeyvaerts, experimenteerde voort en exploreerde steeds weer volledig nieuwe klankdomcincn vóór zijn totale breuk met het verleden. Hij evolueerde naar meditatieve schrifturen, intuïtieve structuren en open vormen, steeds volgens een zeer strikte, onverzettelijke vorm.

De meeste avant-gardisten over de hele wereld zijn bij hem in de leer geweest. Zijn invloed is dan ook erg groot. Bij zijn strikt elektronische composities betrok Stockhausen steeds meer buitenmuzikale elementen en kwam zo tot een unieke vorm van ‘muziektheater. Tegenover elk van de auditieve elementen (hoogte, duur en dynamiek van een toon) stelt hij een stelsel van complementaire bewegingen die tevens als series in de partituur zijn vastgelegd. Hij componeerde voor zeer verscheidene groepen instrumenten, ensembles, stemmen en synthesizers. Hij publiceerde ook over zijn werk: Texte zur elektronischen und instrumentalen Musik (4 dln.. 1962,1964, 1971,1978).Werken: instrumentaal: Kontra-Punkte (1952-1953, 10 instrumenten); Zyklus (1959, 1 slagwerker); Für kommende Zeiten, 17 Texte zur intuitiven Musik (1969-1970); vocaal: Stimmung (1968, 6 vocalisten, 75 minuten); elektronische muziek: Gesang der Jünglinge (19551956); elektrisch-instrumentaal: Mixtur (1964. orkest, sinusgeneratoren, ringmodulatoren en luidsprekers); Inori (1973-1974, voor solisten en orkest); Licht, een cyclus van zeven avondvullende opera’s, naar de dagen van de week. begonnen in 1977, en te voltooien in 2005; reeds verschenen (1989): Donnerstag (1980), Samstag (1984) en Montag (1988).

< >