(van Lat. recitare = voordragen). het op bepaalde toonhoogte voordragen van de tekst in opera, passie of cantate, waarbij het ritme van de gesproken taal zoveel mogelijk benaderd en bewaard moet blijven. Als de vroegste vorm van recitatief worden de primitieve gezangen en psalmodieën van het Gregoriaans beschouwd.
Vanaf het begin van de 17de eeuw overheerst het recitativo secco waarbij de solovoordracht van de tekst door enkele spaarzame, 'droge' (secco) akkoorden van het klavecimbel begeleid wordt. Naast deze eenvoudige recitatiefvorm kwam het recitativo accompagnato tot stand, ook wel recitativo obligato of recitativo stromentato genoemd, waarbij de rijkere instrumentale begeleiding het karakter bepaalt.
