(van Ital. opera = werk, produkt), een overwegend gezongen, door instrumenten begeleid en geacteerd drama. Ontstaan te Florence, einde 16de eeuw, toen dichters en musici (Camerata) de antieke (Griekse) tragedie wilden doen herleven.
Men koos de nieuwe ‘monodische stijl, omdat die de natuurlijkheid en de verstaanbaarheid van de tekst ten goede kwam. De tekst werd door één zangstem, een eenvoudige begeleiding en een koor verklankt. Zo werden het verhalende of spreekgezang (recitatief) en de meer beschouwende aria geboren, alsmede de koorpartijen en het orkestaandeel. Deze vier elementen zouden zich vanaf ca 1600 tot op heden ontwikkelen, waarbij de componisten al naar gelang van de stijlperiode, afwisselend accenten legden op een of meer van de vier elementen.In Italië ontwikkelde zich een bel cantostijl. met het accent op de vaak virtuoze aria-partijen; het zwaartepunt ligt hier op de muziek, de tekst is overwegend aan de muzikaal-vocale schoonheidsnormen onderworpen (17de-19de eeuw). Boven de Alpen (Duitsland, Frankrijk) lag het zwaartepunt vaak op het woord en diende de muziek ter verduidelijking en intensivering van het poëtische gegeven. De belangrijkste operacomponisten hebben getracht een verzoening tussen de twee standpunten tot stand te brengen (o.m. Gluck, Mozart). Benevens deze twee grondprincipes ontstond er ook een scala van soorten opera’s. Uit het bel-cantogenre ontwikkelde zich o.m. in Frankrijk de grand’opéra (Meyerbeer) met grootse toneeleffecten: naast de opera seria (serieuze) ontstond de komische opera uit de behoefte naar ontspanning en dat leidde tot de ’opera buffa, de Franse ’opéra-comique in Frankrijk en het ’Singspiel in Duitsland.
In Engeland ontstond de ’ballad opera (een vermenging van bestaande populaire en nieuwe chansons). Richard Wagner ontwierp het ’Gesamtkunstwerk (met zgn. Leitmotieven). Na de Tweede Wereldoorlog zagen het ’muziektheater en het ’totaaltheater het licht in West-Europa. Naast de symfonische muziek is de opera zeer sterk in de belangstelling blijven staan, zowel het historisch geaccumuleerde repertoire, als de meer hedendaagse vormen van het genre.
