Amadeus (Salzburg 1756-Wenen 1791), Oostenrijks componist, zoon van Leopold Mozart. was ongewoon vroegrijp: op 5-jarige leeftijd componeerde hij kleine stukjes voor het klavier, dat hij zo goed bespeelde dat zijn vader besloot (1762) met hem en zijn ouder zusje Maria Anna (Nannerl) een kunstreis te maken, o.a. naar Wenen. Een tweede tournee (17631766) bracht hen o.a. naar Parijs.
Londen en de Nederlanden (o.m. Den Haag bij de installatie van Willem V). Zwitserland. Terug te Salzburg volgde opnieuw een reis naar Wenen (1767-1769). waar Mozart zijn eerste opera schreef. La finta semplice. In 1769 werd hij concertmeester van de aartsbisschop van Salzburg.
Dan volgde een reis samen met Leopold door Italië, waar hij bij Padre Martini studeerde en verscheidene opdrachten kreeg. In 1775 voltooide hij de opera’s La finta giardiniera (voor München) en II Re Pastore (Salzburg). In deze jaren werd Mozarts relatie tot de aartsbisschop slecht. Hij nam 1777 ontslag om een nieuwe reis naar Parijs te maken, waar zijn moeder, die hem vergezelde, stierf (1788). Om financiële redenen moest hij nu te Salzburg de functie van hoforganist aanvaarden. München gaf hem opdracht voor een opera: Idomeneo (1779).
Inmiddels werd zijn verhouding tot de aartsbisschop steeds meer gespannen; de breuk kwam in maart 1781. Mozart vroeg definitief ontslag, dat hem op de verachteIijkste wijze werd verleend. Hierna begint de periode van zijn volledig meesterschap (1781-1791). In 1781 componeerde hij het Singspiel Die Entführung aus dem Serail. In 1782 huwde hij met Constanze Weber. In 1784 gaf hij gestalte aan zijn ideeën over de Verlichting en trad hij toe tot de vrijmetselarij.
De première van Le nozze di Figaro te Praag in 1786 werd een enorm succes. Uit dankbaarheid schreef Mozart toen voor die stad in 1787 zijn Don Giovanni. Keizer Jozef II gaf hem opdracht voor een opera: Cosi fan tutte (1790); voor de koning van Pruisen schreef hij o.a. zes strijkkwartetten. Voor Praag schreef Mozart nog La clemenza di Tito (1791). In samenwerking met de theaterdirecteur Schikaneder ontstond in hetzelfde jaar de eerste volwaardige Duitse opera Die Zauberflöte. Het succes was geweldig. maar Mozart ontving van de baten vrijwel niets.
Spoedig daarna werd hij ernstig ziek en overleed zonder zijn Requiem te hebben kunnen voltooien (vanaf het midden van het Lacrymosa naar nagelaten schetsen beëindigd door Mozarts leerling Süssmayr). Mozart werd (onvindbaar) begraven op het armenkerkhof te Wenen.Ofschoon Mozart slechts 35 jaar oud werd, is zijn nalatenschap zeldzaam rijk. Universeel begaafd, componeerde hij op elk gebied onvergankelijke werken, welke echter niet alleen een afspiegeling zijn van levensblijheid, maar die ook van diepe melancholie (symfonie in g K. V. 550, pianoconcert in d) en soms demonie (Don Giovanni) getuigen. Zijn gevoel voor evenwicht en harmonie is ongeëvenaard. Hij was ook de eerste ‘moderne’ muziekdramaticus, die met het verstarde schema van diverse operavormen breekt en in plaats van de traditionele typen en stereotiepe situaties individuele mensen met hun hoogst persoonlijke conflicten ten tonele brengt. Voor de "thematische dialectiek in de hoofdvorm is Mozart veel verschuldigd aan zijn vriend J.Haydn. Volstrekt uniek is zijn pianoforte-concert: als geen ander wist Mozart hier nieuwe vormen en inhoud te scheppen, zodat de lay out van een klavierconcert voor goed vastlag.
Overige werken: door Köchel werd een catalogus samengesteld: Köchel Verzeichnis (afk. K.V.) die ai vele uitgaven kende en nog steeds niet is afgesloten. Klaviermuziek: sonaten, rondo's, fantasieën, variaties, vierhandig klavier, twee klavieren; kamermuziek met klavier: vioolsonaten, klaviertrio’s, klavierkwartetten, klavierkwintetten; kamermuziek zonder klavier: strijkkwartetten (o.m. De jacht K.V. 458): met blaasinstrumenten; strijkkwintetten, met blaasinstrumenten, duo’s en trio's; divertimenti en serenaden: (o.m. de Haffnerserenade K.V. 250), Eine kleine Nachtmusik K.V. 525); symfonieën (de late): de Praagse (K.V. 504), Es Dur (K.V. 543), g klein (K.V. 550), de Jupiter (K.V. 551); concerten: voor klavier (o.m. Kroningsconcerten K.V. 459 en K.V. 537); vioolconcert (o.m. K.V. 219); concert voor blaasinstrumenten (o.m. klarinet K.V. 622); concerten voor verschillende blaasinstrumenten (o.m. de Sinfonia concertante K.V. 364); opera’s: behalve de hierboven genoemde ook opera seria, opera buffa,Singspiele (o.m.
Bastien und Bastienne K.V. 50); kerkmuziek: talrijke missen (o.m. Kroningsmis K.V. 317), litaniën. vespers; vrijmetselaarsmuziek: talrijke cantates en gelegenheidsmuziek (o.m. Die Maurerfreude K.V. 471 en Maurische Trauermusik voor orkest K.V. 477).
