(Kalischt, Bohemen, 1860-Wenen 1911), Oostenrijks componist en dirigent, studeerde te Wenen aan het conservatorium en aan de universiteit (geschiedenis en filosofie) en nam lessen bij Bruckner. Werd dirigent o.m. te Praag, Leipzig, Boedapest (opera, 1888), Hamburg (opera. 1891) en van
1897-1907 van de Weense Hofoper. Daarna wijdde hij zich vnl. aan het componeren en het dirigeren van operauitvoeringen en concerten in het buitenland (o.a. aan de Metropolitan en de New York Philharmonic Society). Onder zijn leiding beleefde de Weense opera een periode van ongekende bloei. Mahler sluit op grootse wijze de door Haydn gecreëerde en via Beethoven, Schubert en Bruckner ontwikkelde vorm der symfonie af. In menig opzicht sterk door Bruckner beïnvloed, heeft hij met zijn hartstochtelijke aard, zijn idealistisch en intellectueel streven om wijsgerige en christelijk-mystieke doelstellingen in klanken uit te drukken en anderzijds zijn bezinning op het Duitse volkslied een geheel eigen stijl doen ontstaan. Hoewel zijn werk niet steeds evenwichtig en soms krampachtig is, heeft hij diep aangrijpende en steeds eerlijke muziek geschreven. Aangezien hij de afsluiter van een periode is, bleef de invloed van zijn stijl beperkt. De eerste en grootste erkenning heeft Mahler vnl. door toedoen van Willem Mengelberg in Nederland gevonden. Werken: symfonieën en liederen, vele met orkestbegeleiding (w.o. de aangrijpende Kindertotenlieder, 1901-1904, en de Lieder eines fahrenden Gesellen. 1883-1885). Van de symfonieën (18841910) zijn sommige instrumentaal (nrs. 1, 5, 6, 7, 9, de schetsen van een 10de). andere voor orkest, soli en koor; de 8ste, bijgenaamd de Symfonie der duizend, is voor 8 soli, 2 gemengde koren, jongenskoor en orkest; het eerste deel op de hymne Veni Creator spiritus, het tweede deel op de slotscène van Goethes Faust II. Een niet genummerde symfonie in liederen. Das Lied von der Erde (1908, voor tenor, alt en orkest), is wel te beschouwen als zijn meest gave schepping.
Te Wenen bestaat de internationale Gustav-Mahler Gesellschaft (1955). Mahlers vrouw Alma publiceerde in 1924 een deel van zijn correspondentie (Briefe) en in 1940 Mahler, Erinnerungen und Briefe.
