(Duits: Leitmotiv), het al dan niet gevarieerd en terugkerend motief dat een bepaalde persoon of situatie in een opera karakteriseert. Hoewel leidmotieven reeds voorkomen in de opera’s van Monteverdi, en later ook werden gebruikt door Méhul en Loewe, is het toch Richard Wagner die deze compositietechniek volop heeft gebruikt.
Niet alleen personen, handelingen en gemoedstoestanden, maar ook bijv. voorwerpen worden door leidmotieven gesymboliseerd.