Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Oudekerk aan den Ijssel

betekenis & definitie

De Herv. kerk (Kalverstraat 1) is een eenbeukige kruiskerk met vijfzijdig gesloten koor en een toren van drie geledingen met balustrade en ingesnoerde naaldspits. Van een laat-12de-eeuwse tufstenen kerk ter plaatse werd het koor midden 14de eeuw vernieuwd.

Na verwoesting tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten rond 1425 verrees de huidige kerk in 1425-'28 op de oude fundamenten; allereerst het laat-gotische koor met versneden steunberen, daarna het schip. Voor de bekleding van de muren gebruikte men de tufsteen van het oude gebouw.

De toen eveneens begonnen toren kreeg eind 15de eeuw zijn sober versierde derde geleding. Rond 1510 voorzag men de kerk van een transept.

Er zijn classicistische poortjes bij het noordportaal (1661) en het zuidportaal (1671; oorspronkelijk geplaatst bij de toren). Bij een verbouwing in 1793-'95 kreeg de onderste torengeleding steunberen en een beklamping met gele baksteen en plaatste men een nieuw houten westportaal met dorische pilasters.

Uit die tijd dateert ook de opengewerkte torenbalustrade met siervazen. In 1963-'68 is de kerk gerestaureerd, waarbij ook de consistorie is herbouwd.Het interieur wordt gedekt door houten tongewelven (1589). De gewelfribben rusten op muurstijlen met hardstenen consoles (schip) dan wel met houten peerkraalconsoles (koor). Tot de inventaris behoren een zeshoekige preekstoel (begin 17de eeuw), een doophek (1643, vergroot 1968), twee kerkenraadsbanken (1668), twee regeringsbanken (circa 1650), twee tiengebodenborden (1683), een stenen tafel met geloofsartikelen (1732) en een door W.H. Kam gebouwd orgel (1854). De grafkelder van de familie Nassau Lalecq werd in 1661 in het koor aangelegd in opdracht van Lodewijk bastaardzoon van Maurits van Oranje. Voor Willem Maurits van Nassau werd in 1753-'57 een nieuwe graftombe opgezet naar ontwerp van J.F. Maas en met beeldhouwwerk van Johannes en Anthony Wapperom.

< >