Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Boerderijen in Stolwijk

betekenis & definitie

Boerderijen. In de omgeving van Stolwijk liggen veel waardevolle boerderijen.

Uit de 18de eeuw stamt de wit gepleisterde boerderij Schoonouwenseweg 2-4, waarvan het dwars geplaatste woongedeelte een kelder en opkamer heeft. Hallenhuisboerderijen uit de 18de eeuw zijn Benedenkerkseweg 110-112 (met uitgebouwde kamer) en Beijerscheweg 75.

De laatste heeft in het interieur drie 18de-eeuwse tegeltableaus met voorstellingen van de Opstanding, de ontsnapping uit Loevestein en een ijsberenjacht. Veel boerderijen hebben afgewolfde rieten daken, zoals de boerderij Benedenheulseweg 27 (circa 1850) met hoge, deels gepotdekselde stal.

Andere voorbeelden zijn de gepleisterde boerderij Benedenheulseweg 40 (vóór 1850) en de hoeve Werkt en Wacht (Bovenkerkseweg 51; begin 19de eeuw). Vanaf circa 1850 werden veel boerderijen herbouwd of ingrijpend verbouwd, zoals de krukhuisboerderij Schoonouwenseweg 18-20 met 17de-eeuwse kelderlichten in de zijgevel en een wit gepleisterde uitbouw.

De vergelijkbare boerderij Beijerscheweg 17-19 heeft achter een grote houten dwarsdeelschuur. Bij de forse boerderij Beijerscheweg 88 worden de vensters geaccentueerd door zware eclectische wenkbrauwen (circa 1890).Bovenkerkseweg 37 (1890) heeft een mooie neoclassicistische gevel met een middenrisaliet in gekleurde baksteenblokken en drie rondboogvensters in de top. Kenmerkend voor veel boerderijen in deze omgeving is de toepassing van serliana's. Een eenvoudige klassieke vormgeving hebben de serliana's bij Koolwijkseweg 35 (circa 1890), Schoonhouwenseweg 3 (1904), Benedenkerkseweg 82 (1903) en 141 (circa 1905) en Bovenkerkseweg 88 (circa 1915). Uitgevoerd met spitsen accoladebogen zijn Beijerscheweg 69-71 (1900), Benedenkerkseweg 66 (1909), Benedenheulseweg 58 (1909) en Beijerscheweg 65 (1915). De Cornelishoeve (Beijerscheweg 78; 1889) heeft een in gele baksteen opgetrokken trapgevel met rode banden en een serliana in een grote rondboognis. Voorbeelden van serliana's in een gepleisterde rondboognis zijn verder te vinden bij Benedenkerkseweg 76 (met windveerversiering) en 120 (beide circa 1900), en Beijerscheweg 44 (circa 1915). Serliana's in rijk geornamenteerde en kleurrijke gevels in combinatie met gevarieerd uitgevoerde windveren tonen Beijerscheweg 11 (1904) en Hoeve Elisabeth (Schoonhouwenseweg 48-50; circa 1915).

< >