Monumenten in Nederland: Overijssel

R. Stenvert, C. Kolman en Ben Olde Meierink (1998)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De synagoge in Enschede

betekenis & definitie

De synagoge (Prinsestraat 14) is een symmetrisch complex waarvan de hoofdruimte wordt geflankeerd door voorwaarts uitspringende bouwdelen. Alle drie zijn ze gedekt door met brons beklede koepeldaken.

Met het ernaast gelegen gebouw biedt het plaats aan een grote en een kleine gebedsruimte, een feestzaal, een woning voor de rabbijn en een joodse school met onderwijzerswoning (Prinsestraat 16-18). De synagoge werd in 1919 ontworpen door K.P.C. de Bazel, maar pas in 1927-'28 uitgevoerd onder leiding van A.P.

Smits en C. van der Linde. Dit geschiedde met financiële steun van de textielfabrikant S.N.

Menko en het geheel werd ingewijd in 1929 (5689 volgens de joodse jaartelling). Boven de ingang van het expressief vormgegeven gebouw, met diverse, voor De Bazel kenmerkende baksteendecoraties, is de Hebreeuwse tekst aangebracht van Jesaja 56:7.

Inwendig bevindt zich een grote twaalfzijdige lichtblauwe koepel met daarin de symbolen van de twaalf stammen van Israël, een Davidsster en tekens van de dierenriem. De nisvormige ark wordt geflankeerd door twee wandzuilen met granaatappelvormige bekroningen.

De centraal geplaatste bima staat onder een groot, rond verlichtingsarmatuur en is evenals de koperen menora afkomstig uit Regensburg (D). De gebrandschilderde ramen met onder meer een voorstelling van de oude en de nieuwe synagoge werden vervaardigd door L.Th.C.

Lourijsen.

< >