Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Diaconie Oudevrouwenhuis in Amsterdam

betekenis & definitie

Het Diaconie Oudevrouwenhuis of ‘Amstelhof’ (Amstel 51), tegenwoordig een hervormd verpleeghuis, werd in 1681-'83 gebouwd vermoedelijk naar een strak-classicistisch ontwerp van Hans van Petersom als een U-vormig gebouw met binnenplaats. Na de toelating van oude mannen in 1719 voegde men een achtervleugel toe.

De brede voorgevel heeft een middenrisaliet met fronton, een hardstenen stoep en een ingangspartij met ionische omlijsting. Hierachter bevindt zich de voormalige eetzaal annex kerkzaal met een op de balkenzoldering aangebracht 19de-eeuws stucplafond.

De zaal bevat een door J.S. Strümphler gebouwd orgel (1810, gerestaureerd 1979) en een kabinetorgel van J.J.

Vool (circa 1800). In de met dorische ingangsomlijstingen uitgevoerde hoekrisalieten van de brede vleugel bevinden zich de voorm. regentenkamer en regentessenkamer.

In het souterrain is een 18de-eeuwse keuken bewaard gebleven.Het gesticht werd enkele malen uitgebreid. Met behulp van een legaat van mr. Joan Corver en zijn echtgenote Sara Maria Trip kwam in 1722-'23 de carrévormige Corvershof (Nieuwe Herengracht 18; gerenoveerd 1978) tot stand voor bejaarde echtparen. De voorgevel in Lodewijk XIV-stijl heeft een breed middengedeelte voorzien van een pronkrisaliet met alliantiewapen, ionische pilasters en een zeer breed, gebogen fronton. De voorstelling in het fronton toont de zorg voor behoeftigen en een adelaar met een ontwerptekening in de snavel. Het Diaconie Bestedelingenhuis (Nieuwe Herengracht 20), een sober blokvormig herenhuis met afgeplat schilddak, kwam in 1789 tot stand met een legaat van diacones Johanna van Mekeren-Bontekoning.

Eind 19de eeuw werden diverse gebouwen langs de Nieuwe Keizersgracht verwezenlijkt voor de huisvesting van bejaarde mannen en echtparen, te weten het sobere eclectische gebouw van de Magdalena Hodsonstichting (nrs. 9-13; 1877, P.J. Hamer) en het in rijke neorenaissance-stijl uitgevoerde gebouw van de Van Limmikstichting (nr. la; 1894-'95, C.B. Posthumus Meyjes). Een mannentehuis uit 1885 is in 1970 afgebroken. Het gebouw Neerlandia (Nieuwe Herengracht 14-16; 1872, P.J. Hamer; verhoogd 1883) dient sinds februari 2004 als dependance van de Hermitage in St.-Petersburg.

In 2007, wanneer het verpleeghuis verplaatst is naar een nieuw gebouw, zal het gehele sinds 1953 als ‘Amstelhof’ aangeduide complex naar plannen van H.J. Henket worden verbouwd en als museum ingericht.

< >