Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De (Herv.) Westzijder- of Bullekerk in Zaandam

betekenis & definitie

(Westzijde 75) is een kruiskerk met (aan de onderzijde uitzwenkende) steunberen, twee ingangsportalen en een houten vieringtoren met dubbele opengewerkte achtzijdige bekroning. Deze in 1638-'40 gebouwde kerk werd verlengd in 1672 (westzijde) en 1680 (oostzijde), en kreeg daarbij tuitgevels met pilasters en hoekvoluten.

De ingangsportalen dateren van 1680 (oostzijde) en 1711 (westzijde). In de vieringtoren hangt een door Assuerus Koster gegoten klok (1640).

Tegen het zuidtransept staat een consistorie uit 1861 naar een sober neoclassicistisch ontwerp van L.J. Immink.

De kerk is gerestaureerd in 1969-'75.Het interieur wordt gedekt door houten tongewelven met trekbalken en heeft een zerkenvloer en gebrandschilderde ramen uit 1682 (G. van Houten) en 1725 (Cornelis Jongejeugt). Tot de 17de-eeuwse inventaris behoren een preekstoel (1644), een doophek, twee herenbanken, enkele kerkbanken en een tiengebodenbord (1656). Uit de 18de eeuw dateren er een herenbank (1712), een schilderij voorstellend ‘de Stiers Wreedheid’ (1737) hieraan ontleent de kerk zijn naam Bullekerk - en een predikantenbord (1778). De door Johannes Duyschot vervaardigde orgelkast (1711), met snijwerk van Evert de Leeuw, bevat een instrument uit 1976 (Flentrop).