Monumenten in Nederland: Noord-Brabant

Ton Kappelhof, Chris Kolman, Ben Kooij, Ben Olde Meierink, Nelleke Reijs en Ronald Stenvert (1997)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het Zwanenbroedershuis in 's-Hertogenbosch

betekenis & definitie

Het Zwanenbroedershuis (Hinthamerstraat 94) is het onderkomen van de rond 1300 ter verering van Maria opgerichte Lieve Vrouwe-broederschap, waarvan de oudste statuten dateren uit 1318.

Ze wordt ook Zwanenbroederschap genoemd, wegens de zwanen die tijdens het jaarlijkse feestmaal worden genuttigd. De exclusieve Broederschap, die in de St.-Jan over een eigen kapel beschikte, legde in 1642 haar godsdienstige karakter af en werd een der eerste oecumenische gezelschappen; de helft van de leden bestaat sindsdien uit rooms-katholieken en de andere helft uit protestanten. Het pand aan de Hinthamerstraat, in 1484 uit een nalatenschap verworven, werd in 1846-'47 afgebroken en vervangen door het huidige gebouw in rijk gedecoreerde, neogotische stijl naar ontwerp van J.H. Laffertée. De gepleisterde voorgevel wordt door vier pilasters in drie traveeën geleed.

De koperen zwaan op de topgevel boven de middentravee is tijdens de restauratie in 1950-'58 geplaatst. De vier beelden tegen de pilasters zijn in 1962 gemaakt door M. van Beek en stellen vier vooraanstaande leden van de Broederschap voor: Willem van Oranje, Gerardus van Uden, Gijsbert van der Poorten en Floris van Egmond. Jeroen Bosch is overigens ook lid geweest. De vertrekken zijn ingericht in neogotische stijl. De Kleine Zaal heeft een rijk stucwerkplafond met een rand van hanggewelven. Tot de inrichting uit de bouwtijd behoort onder meer een gietijzeren kachel.

De Grote Zaal is in 1868-'70 ingericht naar ontwerp van L.C. Hezenmans.

< >