Gepubliceerd op 02-01-2020

Woonhuizen in Beek

betekenis & definitie

Woonhuizen. Het herenhuis Huis Nieuwenhof (Bourgognestraat 79), met aan weerszijden haakse eenlaags bouwdelen, werd in 1850 gebouwd op het terrein van het middeleeuwse leengoed van de heer van Valkenburg.

Van dit voorm. Cartilshof of Binsvelderhof resteert het deels van 1730 daterende koetshuis.

Het wit geschilderde eenlaagspand Prins Mauritslaan 68 uit 1855 was de molenaarswoning van een in 1895 gesloopte molen uit 1857. Het dubbele huis Maastrichterlaan 15-17 is ontstaan door verbouw van een 18de-eeuwse hoeve, mogelijk uit 1762.

Het rechter gedeelte van nr. 15 is rond 1920 toegevoegd. Het linker deel is in 1817 gewijzigd en in 1920 verbouwd tot slagerij.Voorbeelden van huizen uit de tweede helft van de 19de eeuw zijn Burg.

Janssenstraat 8 (1865; met koetspoort), de middenganghuizen Raadhuisstraat 26 (1872), Stationsstraat 124 en het door aannemer J.P.H. Lemmens gebouwde en bewoonde huis Stationsstraat 8-12 (1888). Dit laatste, in 1986 gerestaureerde, huis met bewerkte deur- en vensteromlijstingen en dakkapel, heeft inwendig stucplafonds uit de bouwtijd. Enkele panden vertonen neorenaissance-kenmerken, zoals de trapgevels van het warenhuisfiliaal van Chr. Visschers, Stationsstraat 132 (1907), het dubbele huis Burg. Janssenstraat 57-59 (1907) met een tot topgevel opgetrokken middenrisaliet, het woon- en winkelpand Burg.

Janssenstraat 21-25 (circa 1907), het door H. Cloots ontworpen huis Stationsstraat 5 (1912) en het woon- en winkelpand Raadhuisstraat 21 (1918) naar ontwerp van W. Lemmens met in- en uitgezwenkte midden-topgevel. Jugendstil-elementen zijn te zien bij het middenrisaliet van Brugstraat 2 (circa 1910). De villa Bourgognestraat 13 (circa 1918) vertoont neoclassicistische invloeden. Bij een verbouwing in 1923 naar ontwerp van S.J.

Dings voor huisarts W. Stassen kreeg het huis de huidige dakvorm. Van zijn hand zijn ook de plannen voor de midden-standswoningen Heirstraat 42-56 (1921). Het T-vormige eenlaagspand Prins Mauritslaan 105 (1921) is ontworpen door G.J. Pijls, de dubbele woning Heirstraat 60-62 (1932) door H.A.L. Erkens.

In 1922 kwamen naar plannen van N. Ramakers in een cirkel rond een centraal park de middenstandswoningen Prof. Spronckpark 4-14 en 3-13 tot stand. De Woningbouwvereniging Beek liet naar plannen van het Technisch Bureau van ‘Ons Limburg’ enkele complexen arbeiderswoningen bouwen. In 1919-'20 ontstonden de woningen Nieuwstraat 2-32 en Dr. Poelsstraat 1-3 en 2-4 naar ontwerp van J.Th.J.

Cuypers (gerenoveerd 1983-'84). In 1930-'31 werden op basis van de tuindorpgedachte naar ontwerp van F.W. de Rooij de woningen Burg. Lemmensstraat 2-4, Peter Treckpoelstraat 13-35 en 12-34 en Stasstraat 19-25 en 12-14 gerealiseerd.

In de jaren twintig en dertig van de 20ste eeuw verrezen in Beek, met name aan de Maastrichterlaan en omgeving, veel villa's. De eerste was de in 1920 gebouwde mergelstenen villa Maastrichterlaan 45 voor sigarenfabrikant C. Hennekens naar een ontwerp met een torentje van J. Bemelmans. Veel (dubbele) villa's in deze omgeving werden ontworpen door S.J. Dings, veelal met zakelijk-expressionistische elementen.

Interessante voorbeelden zijn de (dubbele) villa Maastrichterlaan 47-49 (1921) Dings woonde zelf op nummer 47 Maastrichterlaan 102 (1923), 51 (1926), en 41 (1929), voor sigarenfabrikant Garé, en verder de gelijke dubbele villa's Maastrichterlaan 31-33 en 35-37 (1931) en Prof. Spronckpark 16-15 (1932). Zakelijk-expressionistische invloeden vertonen de ontwerpen van A. Lemmens voor de villa's Proosdijstraat 12-14 (1934) en Maastrichterlaan 79 (1935). Ook elders in Beek kwamen villa's tot stand in zakelijk-expressionistische vormen, zoals de kantoor-villa Heirstraat 17 (1932; ontwerp S.J. Dings) voor notaris Imkamp, de villa Stationsstraat 26 (circa 1933; H.

Erkens) en Heirstraat 19 (1933; L. Maes).

< >