Kanunnikenhuizen. Kenmerkend voor Thorn zijn de voorname, wit gepleisterde of gekalkte huizen, waar in het verleden de kanunniken en kanunnikessen woonden.
De meeste zijn dwarse huizen met een verdieping. De meer aanzienlijke panden hebben hardstenen venster- en deuromlijstingen.
Van vóór de stadsbrand van 1645 dateert het forse kanunnikenhuis Hoogstraat 33 met een fraaie gezwenkte topgevel voorzien van de jaartalankers ‘1630’. De muizentandlijsten lopen door langs de vooren de achtergevel.
De voorgevel is in de 18de eeuw gemoderniseerd. Het diepe huis Hofstraat 5 heeft een puntgevel met muizentandlijsten.
De drie ingemetselde kanonkogels worden gezien als een herinnering aan de Vrede van Munster (1648). De achtergevel is uitgevoerd met mergelstenen speklagen en een muizentandlijst.
Inwendig is een tegelschouw van belang. Een belangrijke bewoonster was kannunikes Clara Elisabeth van Manderscheidt-Blanckenheim.
Het hoekpand van Hoogstraat 8-10 werd deels in de 17de eeuw (mogelijk 1625) en deels in de 18de eeuw gebouwd en het geheel kreeg rond 1860 eclectische vensteromlijstingen met kuifornamenten.
Een 17de-eeuwse oorsprong heeft ook het dubbele huis De Kraak (Beekstraat 2-4).
Bij een verbouwing in 1710 voor kanunnik Mathias Radoux kwam de rechter zijvleugel tot stand en kreeg het huis het huidige uiterlijk met hardstenen vensteromlijstingen. De karakteristieke sierbestrating met het devies ‘Lex est quod cumque notamus’ (de wet is datgene waarop wij acht moeten nemen) is aangebracht bij de restauratie in 1960.
Tot het huis hoort verder het dienstgebouw Beekstraat 6.Het 18de-eeuwse kanunnikenhuis Beekstraat 3-5 is een dwars pand met haakse achtervleugel en een vooruitspringend koetshuis (tweede helft 18de eeuw). Het huis Hoogstraat 6, met de jaartalankers ‘1729’, was de woning van kanunnik Karel Philips baron van Dalwigh. Hoogstraat 2-4 is de eind 18de eeuw gebouwde woning van de stiftdames gravin Felicitas van Merode en prinses Leopoldine van Arenberg. De brede lijstgevel is voorzien van hardstenen segmentboogvensters en een monumentale ingangspartij met een als timpaan voor het mansardedak opgeknikte daklijst. Links staat het bijbehorende laat-18de-eeuwse koetshuis. Wijngaard 5-7 is een 18de-eeuws dubbel huis, waarvan de voorgevel in de tweede helft van de 19de eeuw is gewijzigd.
Aan de achterzijde bevindt zich een korte zijvleugel. Op nummer 5 woonde van 1778 tot 1802 de stiftdekanes Clementine van Hessen-Rheinfels-Rotenberg. In het grote L-vormige 18de-eeuwse huis Wijngaard 9 woonde kanunnik en rector Jan Reinier Broeckmeulen, die tijdens de Franse bezetting de abdijkerk en de kapel O.L. Vrouwe onder de Linden voor afbraak behoedde. Het kleinere kanunnikenhuis Wijngaard 12 dateert blijkens de gevelsteen uit 1773.
