Het omgrachte huis De Nienoord (Nienoord 1) ligt in een uitgestrekt landgoed met park. De kern van het gepleisterde huis op L-vormige plattegrond wordt gevormd door een omstreeks 1524 in opdracht van Wigbold van Ewsum gebouwde borg.
Anna van Ewsum liet de borg in de jaren zeventig van de 17de eeuw ingrijpend verbouwen. Na een brand in 1884 werd de borg in 1885-'86 herbouwd naar plannen van A.R.
Kramer en J.W. Maris in opdracht van jhr. mr.
J.A.E.A. van Panhuys en naar voorbeeld van zijn huis aan het Hereplein in Groningen. De rijke, direct uit de gracht oprijzende, achtergevel in eclectische vormen heeft in het midden een neorenaissance-geveltop, verder enkele balkons en aan de noordzijde een achtkante toren.
Het huis herbergt sinds 1958 het Nationaal Rijtuigmuseum.In het interieur bevat de voorm. dans- of balzaal een schouw uit circa 1700, met een door Egbert van Dieren geschilderd bloemstilleven, en verder een grote schildering met mythologische voorstelling door H. Collenius. De zaal op de begane grond in de vijfzijdige uitbouw heeft een rijke schouw en bijpassende, fijn gesneden buffetkasten (begin 18de eeuw). De lambrizeringen dateren uit het eind van de 19de eeuw. Het gestucte plafond is voorzien van decoratieve schilderingen. De voorm. tuinkamer heeft in het midden van het plafond een ‘roset’ in jugendstil-vormen.
De toegang tot het omgrachte terrein wordt gevormd door een fraai gebeeldhouwde poort met zijvleugels, gebouwd in 1708 door de steenhouwer H. Bielefeld. Bij de poort bevinden zich twee kleine kanonnen uit 1676. In het park staat een rechthoekige 18de-eeuwse tuinkoepel restant van de 18de-eeuwse oranjerie waarvan inwendig de wanden als schelpengrot zijn behandeld. In het park staan verschillende tuinsieraden uit omstreeks 1700. De ten noorden van het huis gelegen landschappelijke aanleg is na aankoop door de gemeente Leek ingericht als hertenkamp. Aan het begin van de oprijlaan staan twee hekpijlers met wapenvazen, waarvan één uit de 17de eeuw.
